اقتصادسنج| از حدود سه ماه از تصویب آیین‌نامه واردات خودروهای جانبازان، رئیس سازمان توسعه تجارت اعلام کرد که ثبت‌نام جانبازان برای واردات خودرو احتمالاً در هفته جاری از طریق وبسایت شرکت‌های واردکننده امکان‌پذیر خواهد بود. او بیان کرد که تحویل خودروها به جانبازان باید تا پایان سال جاری صورت گیرد، و در عین حال، واردات خودروها باید توسط شرکت‌هایی انجام شود که خدمات پس از فروش آنها در کشور تضمین شده باشد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت، واردات خودروهای جانبازان را فرآیندی زمان‌بر خوانده و تاکید کرد که تحویل خودروها (اعم از وارداتی و داخلی) به جانبازان بر اساس اولویت و فهرست لیست اعلامی بنیاد شهید صورت خواهد کرد.

دولت سیزدهم در لایحه بودجه سال ١۴٠٢،  برای جانبازان با درصد معلولیت بالای ۷۰ درصد  واردات یک دستگاه خودرو متناسب با وضعیت جانبازی را در نظر گرفت و برای سایر مشمولان نیز اینگونه دید که از محل تسهیلات قرض‌الحسنه، برای خرید خودرو داخلی توسط وزارت صمت تخصیص صورت گیرد.

بر اساس لایحه بودجه تقدیمی دولت به مجلس شورای اسلامی، مطابق بند (و) ‌تبصره هفت لایحه بودجه سال ١۴٠٢، وزارت صـنعت، معدن و تجارت مکلف شده است با معرفی بنیاد شهید و امور ایثارگران به جانبازان بالای ۷۰ درصد که در سنوات گذشته، از تسهیلات ماده (۴۵) قانون جامع ایثارگران استفاده نکرده باشند، مجوز واردات یک دستگاه خودرو متناسب با وضعیت جانبازی ایثارگر یا رعایت قوانین و مقررات ارائه کند.

به دنبال تصویب لایحه بودجه سال جاری، مرداد ماه سال جاری بود که معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران با بیان اینکه این سازمان (بنیاد شهید) ظرف یک ماه پس از ابلاغ آیین نامه طبق ماده ۳، اسامی جانبازان واجد شرایط دریافت خودرو را به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام می‌کند، این وزارتخانه را مکلف به تخصیص مجوز واردات خودرو  به این عزیزان خواند و گفت: ارزش خودروی وارداتی در کشور مبدأ برای جانبازان ٧٠ درصد (دو پا یا دو دست قطع از مچ یا قطع نخاع) تا سقف ۳۵ هزار یورو، سایر جانبازان ۷۰ درصد تا سقف ۳۰ هزار یورو و برای جانبازان ۵۰ تا ۶۹ درصد تا سقف ۲۵ هزار یورو است.

گفتنی است بر اساس آنچه که در آیین‌نامه واردات خودرو برای جانبازان در نظر گرفته شده است، سود بازرگانی برای واردات خودروی جانبازان صفر خواهد بود.

همچنین دولت، بانک مرکزی را مکلف به تامین ارز مورد نیاز جانبازان کرده است و بدین ترتیب نگرانی از بابت تامین ارز واردات خودرو برای جانبازان وجود ندارد.

بر این اساس از زمان تصویب آیین‌نامه واردات خودرو جانبازان در مرداد ماه سال جاری، تاکنون دیگر خبری از این موضوع نبود؛ بنابراین چند هفته‌ای است که ایسنا، این موضوع را از وزارت صمت مورد پیگیری قرار داده است.

در نهایت اواسط آبان ماه بود که پس از حدود سه ماه از تصویب آیین‌نامه واردات خودرو جانبازان، پس از پیگیری‌های متعدد برای بررسی فرآیند کار و با توجه به اینکه طبق آیین‌نامه باید تا پایان امسال تحویل جانبازان داده شود، رئیس سازمان توسعه تجارت از امکان ثبت‌نام برای جانبازان از طریق سایت شرکت‌های واردکننده، خبر داد و گفت: هر خودرویی امکان واردات ندارد و بایستی حتما خودرویی وارد شود که خدمات پس از فروش آن در کشور تضمین شده باشد و هر خودرویی هم امکان واردات ندارد.

واردات خودرو جانبازان زمان‌بر است

طبق اطلاعاتی که وزارت صمت از آخرین وضعیت واردات خودروی جانبازان در اختیار ایسنا قرار داده است، عباس علی‌آبادی- وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه واردات خودروهای جانبازان زمان‌بر است، تاکید کرد: تحویل خودرو جانبازان اعم از وارداتی و داخلی به ترتیب اولویت بر اساس فهرست اعلامی از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران انجام خواهد شد.

طبق اعلام مقام عالی وزارت صمت، تحویل خودرو به جانبازان به دو دسته تقسیم می شود؛ در دسته نخست جانبازان ۲۵ تا ۵۰ درصد و دسته دوم، جانبازان بالای ۵۰ درصد هستند.

علی‌آبادی ادامه داد: با توجه به سهم ٢٠ تا ٢۵ درصدی در نظر گرفته شده از خودروهای داخلی برای جانبازان با درصد پایین‌تر که خودروهای داخلی به آن‌ها تخصیص داده شد، راحت‌تر می‌توانیم خودروهایشان را تحویل دهیم؛ اما خودروهای ویژه جانبازان بالای ۵۰ درصد که تخصیص خودروی وارداتی دارند، تحویل، کمی زمان‌بر خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر، جانبازان ۲۵ تا ۵۰ درصد می‌توانند از خودروهای داخلی که خودروسازان داخلی عرضه می‌کنند و در سایت موجود هستند، را به ترتیب اولویت انتخاب کنند.

بر اساس تبصره ۷ بند «و» قانون بودجه ۱۴۰۲ آمده است که وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است با معرفی بنیاد شهید و امور ایثارگران به جانبازان ۵۰ درصد و بالاتر که در سنوات گذشته از تسهیلات موضوع ماده (۴۵) قانون جامع خدمات­‌رسانی به ایثارگران مصوب سوم تیر ۱۳۸۶ استفاده نکرده‌اند، مجوز واردات یک دستگاه خودرو متناسب با وضعیت جانبازی ایثارگر با رعایت قوانین و مقررات ارائه کند.

اوایل مرداد ماه امسال بود که هیات وزیران در جلسه خود (هشتم مرداد ماه ۱۴۰۲ ) به پیشنهادی در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ بنیاد شهید و امور ایثارگران و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در اجرای بند (و) تبصره (۷) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور، آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو جانبازان را که دارای ۲۱ بند است و در آن به موارد مختلفی اشاره شده است، تصویب کرد.

بنیاد شهید و امور ایثارگران موظف شد، ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه فهرست مشمولان را تدوین و به ترتیب اولویت به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کند؛ همچنین این وزارتخانه نیز مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ ارسال فهرست مشمولان از سوی بنیاد و بر اساس ظرفیت‌های اعلامی توسط شرکت (کلیه شرکت‌های خودروسازی داخلی یا دارای مجوز از وزارت)، نوبت‌دهی تحویل را به نحوی‌که کلیه خودروها (خودروهای سواری مناسب و خودکار اتوماتیک داخلی یا وارداتی مورد متناسب با وضعیت جانبازی مشمول) تا پایان سال ۱۴۰۲ به مشمولان تحویل داده شود، اعلام کند.

بر اساس ماده ۱۷ که به طور مشخص به خودروی وارداتی اشاره دارد، تاکید شده است که وزارت صمت مکلف است نسبت به صدور مجوز یک دستگاه خودروی نو یا کار کرده تا سقف پنج سال به شرکت‌های خودروساز داخلی یا شرکت‌های مورد تأیید وزارت صمت با شرایط زیر اقدام کند:

۱- ارزش خودروی وارداتی در کشور مبدأ برای جانبازان ۷۰ درصد (دو پا یا دو دست قطع از مچ و یا قطع نخاع) تا سقف ۳۵ هزار یورو، سایر جانبازان ۷۰ درصد تا سقف ۳۰ هزار یورو و برای جانبازان ۵۰ درصد تا ۶۹ درصد تا سقف ۲۵ هزار یورو (سیف) باشد.

۲- مشمولانی که ظرف ۱۰ سال گذشته از هیچگونه تسهیلات اعم از واردات و خرید خودرو استفاده نکرده‌اند، در اولویت قرار دارند.

گفتنی است که مشمولان از پرداخت سود بازرگانی متعلق به واردات خودرو و تجهیزات مورد نیاز متناسب‌سازی برای ایثارگر و نیز از پرداخت عوارض مندرج در تصویب نامه مورخ ۲۵ مرداد ۱۳۹۶ معاف هستند.

بانک مرکزی نیز در ماده ۱۹ آیین نامه مذکور مکلف است نسبت به تخصیص ارز تا سقف مجاز برای واردات هر خودرو به شرکت با اولویت تخصیص از منابع ارزی جهت واردات وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام کند.

همچنین تاکید شده است که مشمولان واردات خودرو به مدت پنج سال حق فروش، رسمی عادی یا وکالتی خودروی وارداتی را ندارند.

از زمان تصویب آیین‌نامه تاکنون خبری از اینکه واردات خودرو برای جانبازان به کجا رسیده، نشد و علیرغم پیگیری‌های ایسنا، برای این موضوع، نتیجه‌ای حاصل نشد.

اما چندی پیش، محسن بزرگی- معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران- اظهار کرد: مجموع جانبازان ۷۰ درصد کشور حدود ۸۲۱۰ نفر و جانبازان ۵۰ تا ۶۹ درصد ۲۲ هزار و ۱۶۲ نفر هستند. این افراد امسال مشمول واردات خودرو شدند که در این زمینه نیازمند همکاری وزارت صمت و بانک مرکزی برای تامین ارز مورد نیاز، هستیم.

چرا واردات خودرو جانبازان اجرایی نشد؟

در نهایت مهدی ضیغمی- در آخرین اظهار نظر خود در این رابطه، با بیان اینکه شرکت‌های واردکننده خودرو برای واردات خودروی جانبازان اعلام آمادگی کرده‌اند، اظهار کرد: شرکت‌ها درخواست خود را داده‌اند و ما در حال بررسی مدل‌ها و برندهای پیشنهادی آنها هستیم. احتمالا هفته جاری شرکت‌های واردکننده امکان ثبت نام جانبازان را در سایت خود ایجاد خواهند کرد؛ چرا که مقرر شده شرکت‌ها در سایت خود، فضایی تعبیه کنند تا برندها و مدل‌های تایید شده برای واردات ویژه جانبازان را اعلام کنند.

مجری طرح واردات خودرو وزارت صمت، ادامه داد: بر این اساس در گام نخست، اسامی خودروها در سایت‌ شرکت‌های واردکننده قرار می‌گیرد و در گام دوم، امکان ثبت‌نام جانبازان فراهم خواهد شد. پس از انجام فرآیند ثبت‌نام، اسامی جانبازان توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران اعلام خواهد شد تا براساس ارزش خودرو نسبت به تایید اسامی ارسال شده، اقدام صورت گیرد.

وی افزود: چنانچه بنیاد شهید و امور ایثارگران اسامی جانبازان را تایید کند، سهمیه واردات خودرو به میزان مشخص شده برای شرکت‌ها باز می‌شود تا شرکت‌ها نیز بتوانند ثبت سفارش و واردات خودروها را انجام دهند.

رئیس سازمان توسعه تجارت در رابطه با ارزش خودروی وارداتی در کشور مبدأ، گفت: برای جانبازان ۷۰ درصد (دو پا یا دو دست قطع از مچ و یا قطع نخاع) تا سقف ۳۵ هزار یورو، سایر جانبازان ۷۰ درصد تا سقف ۳۰ هزار یورو و برای جانبازان ۵۰ درصد تا ۶۹ درصد تا سقف ۲۵ هزار یورو است.

هر خودرویی امکان واردات ندارد

ضیغمی با بیان اینکه فرآیند واردات خودرو برای جانبازان در حال طی شدن است، تاکید کرد: البته هر خودرویی امکان واردات ندارد و باید خودرویی وارد شود که در کشور خدمات پس از فروش دارد.

این معاون وزیر صمت در رابطه با تعلل در روند واردات خودروها، تصریح کرد: واردات خودرو برای جانبازان در انتظار اعلام شرکت‌های واردکنندگان خودرو است. مقرر شده تا شرکت‌ها خودروهایی را که توسط سازمان توسعه تجارت تایید شده، در سایت خود اعلام کنند تا جانبازان بتوانند برای ثبت‌نام به آنها مراجعه کنند. به صورت هفتگی جلسات با شرکت‌های واردکننده برگزار می‌شود که بر اساس آن، هفته گذشته در مورد ایجاد پورتال از سوی شرکت‌ها جمع‌بندی‌های لازم انجام شد و امید است که هر چه سریع‌تر این اتفاق بیفتد.

مجری طرح واردات خودرو وزارت صمت ابراز امیدواری کرد که با همکاری بنیاد شهید بتوان تا پایان سال روند واردات خودرو برای جانبازان را داشته باشیم. با توجه به اینکه تعداد جانبازان زیاد هم نیست، بایستی برای شرکت‌ها صرفه داشته باشد که این تعداد خودرو را وارد کنند.

مراحل دریافت خودروی جانبازان

اما چه مراحلی باید طی شود تا جانبازان به خودروهای وارداتی دسترسی پیدا کنند. براساس آنچه اعلام شده ابتدا نیاز است تا اسامی خودروها در سایت‌ شرکت‌های واردکننده قرار ‌گیرد. مرحله دوم امکان ثبت نام برای جانبازان فراهم می‌شود.

مرحله سوم، پس از انجام فرآیند ثبت‌نام، اسامی جانبازان توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران اعلام خواهد شد تا براساس ارزش خودرو نسبت به تایید اسامی ارسال شده، اقدام صورت گیرد.

مرحله چهارم و پایانی نیز چنانچه بنیاد شهید و امور ایثارگران اسامی جانبازان را تایید کند، سهمیه واردات خودرو به میزان مشخص شده برای شرکت‌ها باز می‌شود تا شرکت‌ها هم بتوانند ثبت سفارش و واردات خودروها را انجام دهند.

بنابراین جانبازان باید گوش بزنگ باشند تا چنانچه در هفته جاری امکان ثبت نام برای خودروهای وارداتی در سامانه فراهم شد، آنها با مراجعه به سامانه نسبت به نام نویسی اقدام کنند تا مراحل دیگر براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته پیش رود.

به رغم اینکه وزارت صمت مشغول برنامه‌ریزی برای واگذاری خودروهای وارداتی به جانبازان است اما هنوز قصدی برای برگزاری دومین دور فروش محصولات تولیدی برندهای جهانی خودروساز به متقاضیان عادی ندارد. مدیران صمت همچنان تمرکز خود را روی واگذاری خودرو به حدود ۳۰ هزار متقاضیانی قرار داده که در دور اول (که در اسفند سال گذشته برگزار شد) نسبت به نام نویسی برای در اختیار گرفتن خودروهای وارداتی ثبت نام کردند.