اقتصادسنج| در شرایطی افزایش قیمت ۱۰ تا ۴۲ درصدی برای خودروهای تولیدی ایران خودرو و سایپا در نظر گرفته شده، وزارت صنعت، معدن و تجارت مدعی است که هر چند این افزایش قیمت را در نظر گرفته؛ اما هنوز هم قیمت برخی خودروها از ۷۹ تا ۲۴۲ درصد ارزان‌تر از بازار است.

درست در شرایطی که باید برای کاهش این فاصله قیمتی با سیاست های درست تولیدی و تجاری اقدام نموده و سیاست‌گذاری کند، اختلاف قیمت خودروهای کارخانه ای با بازار را به رخ می کشد و با به رسمیت شناختن قیمت‌ها در بازار آزاد، خوشحال است که علیرغم افزایش ۱۰ تا ۴۲ درصدی که برای خودروها اعمال کرده است، هنوز هم خودرو را ارزان می فروشد؛ درحالی‌که همه می دانند قیمت های اعمالی در بازار غیررسمی و یا همان حاشیه بازار، جان گرفته از مجموعه سیاست های غلط و اشتباهی است که از زمان روی کارآمدن سیدرضا فاطمی امین، معاون برنامه ریزی وزارت صنایع و معادن در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد به عنوان وزیر صنعت، معدن و تجارت در دولت سیزدهم جاری شده است.

بعد از کش و قوس های فراوان بر سر نحوه قیمت‌گذاری خودرو و افزایش یافتن یا نیافتن قیمت این کالای خاص در بازار ایران که چند سالی است از یک کالای مصرفی به یک کالای سرمایه ای تبدیل شده است، وزارت صنعت، معدن و تجارت جزئیات افزایش قیمت خودرو داخلی را اعلام کرد.

در جدولی که از سوی این وزارت‌خانه منتشر شده؛ نه تنها قیمت سال گذشته خودروهای دو شرکت ایران خودرو و سایپا اعلام گردیده؛ بلکه درصد افزایش و قیمت خودرو داخلی جدید اعلامی برای خودروهای تعیین شده در این جدول هم درج گردیده است؛ اما آن‌چه که بیش از هر چیز دیگری در جدول مذکور خودنمایی می کند، استدلال جالب و محاسبه ای است که وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص اختلاف نرخ میان قیمت کارخانه و بازار آزاد داشته است.

در واقع در کنار ستون هایی که برای قیمت هر خودرو درج شده، یک ستون هم به اختلاف قیمت تعیین شده در سال 1402 با بازار آزاد و غیررسمی دارد که به گفته این وزارتخانه در دست دلالان است و دولت دخل و تصرفی در آن ندارد، اما به هر حال به نوعی تاکید می کند که آن را هم به رسمیت می شناسد و قبول دارد.

آن‌چه که در جدول اعلامی این وزارت‌خانه آمده است، قیمت دو خودرو بدون تغییر باقی مانده که شامل هایما S7 توربوشارژ اتوماتیک و هایما S5 توربوشارژ اتوماتیک است که بدون تغییر باقیمانده است، اما به تناسب در برخی از خودورها، افزایش قیمت 10 تا 42 درصدی در نظر گرفته شده است.

به عبارت دیگر، قیمت خودرو داخلی پژو 207 دستی فرمان برقی، پژو پارس سفارشتی ای ال ایکس با موتور TU5، پژو پارس سال سفارشی، پژو جی ال ایکس دوگانه سوز، دنا پلاس، رانا پلاس، پژو 206 تیپ 2، پژو 206 تیپ 3 هاچ بک و ساینا S در سقف، افزایش قیمت داشته اند که همان 42 درصد است.

در عین حال بعد از دو نوع خودروی هایما که بدون تغییر قیمت بوده اند، کوئیک اتوماتیک کم‌ترین افزایش قیمت به میزان 10 درصد را داشته است؛ اما جالب اینجااست که بنا به ادعای وزارت صنعت، معدن و تجارت همین خودرو هم حداقل نسبت به بازار 79 درصد ارزانتر فروخته می شود.

پژو 207 دستی فرمان برقی با سقف افزایش قیمت از 187میلیون و 279 هزار تومان به 265 میلیون و 936 هزار تومان رسیده؛ در حالی‌که قیمت خودرو داخلی در بازار 783 میلیون تومان است؛ بنابراین این خودرو هم‌چنان 194درصد ارزان‌تر از بازار توسط تولیدکننده به فروش می‌رسد. پژو 207 دستی نیز با درصد رشد قیمت مشابه از 181میلیون و 372 هزار تومان به 288 میلیون و 474 هزار تومان رسید که نسبت به نرخ 765میلیون تومانی بازار همچنان 197درصد ارزان‌تر است. پژو 207 دستی با سقف شیشه‌ای که پیش از این 205 میلیون و 434 هزار تومان بود حالا 288 میلیون و 474 هزار تومان قیمت‌گذاری شده تا با 4/ 40درصد رشد قیمتی، همچنان 183 درصد از قیمت بازار که 816 میلیون تومان است ارزان‌تر باشد.

پژو 207 اتوماتیک اما نسبت به باقی هم‌خانواده‌های خود درصد رشد قیمت کمتری، 1/ 24درصد، تجربه کرده است. این خودرو که از آذرماه سال 1400 به قیمت 280‌ میلیون و 718 هزار تومان به فروش می‌رفت، 348 میلیون و 390هزار تومان قیمت‌گذاری شده است که همچنان 187درصد کمتر از قیمت یک‌میلیارد ‌تومانی بازار است.

پژو پارس TU5 به میزان 213 میلیون و هشت‌هزار تومان قیمت‌گذاری شده که 42 درصد افزایش را نسبت به قیمت 150 میلیون و پنجاه هزار تومان قبلی نشان می‌دهد که نسبت به قیمت 715 میلیون‌تومانی بازار از تفاوت 236 درصدی حکایت دارد.

پژو پارس سفارشی ELX با موتور TU5 که پیش از این 180میلیون و 153هزار تومان قیمت داشت، پس از این با قیمت پایه 255 میلیون و 818 هزار تومان به فروش خواهد رسید که حاکی از رشد 42 درصدی بهای آن دارد. این خودرو در بازار 785 میلیون تومان خرید و فروش می‌شود؛ بنابراین هم‌چنان قیمت آن در بازار 207 درصد بیشتر از کارخانه است.

پژو پارس LX سفارشی با موتور TU5 نیز 228 میلیون و 874 هزار تومان قیمت‌گذاری شده که نسبت به 161میلیون و 84 هزار تومانی که پیش از این قیمت داشت، 42 درصد رشد را نشان می‌دهد.

هر چند در محاسباتی که این وزارت‌خانه برای درصد ارزانی خودروها نسبت به بازار اما و اگرهای بسیاری هست و مشخص نیست که ملاک محاسباتی این وزارتخانه برای اختلاف قیمتی که میان یک خودروی درب کارخانه با بازار آزاد دارد، چیست، اما به نظر می رسد که این وزارتخانه کاملا حاشیه بازار را پذیرفته و حتی مردم را ترغیب می کند که خودرو از کارخانه بخرند و برای سود بیشتر در بازار آزاد به فروش برسانند.

نکته حائز اهمیت آن است که مشخص نیست منظور وزارت صنعت، معدن و تجارت از اینکه گفته می شود قیمت یک خودرو 79 تا 242 درصد کمتر از قیمت دلالی است، چیست. چراکه قیمت 100 درصد ارزانتر از قیمت دلالی به این معنا که است که خودرو رایگان به دست مردم می‌رسد و یا در حوزه اختلاف ۲۴۲ درصدی قیمت کارخانه با بازار آزاد نیز، گویی یک خودرو نه تنها رایگان به دست مردم می رسد، بلکه ۱۴۲ درصد قیمت دلالی هم به خریدار داده می شود.