اقتصادسنج| در روزهایی که واردات خودرو در دالان پر پیچ و خم مخالفت‌ها و بازی مافیایی قرار گرفته، بازیکنانی که بدترین عملکرد ایران در تاریخ جام‌های جهانی فوتبال را رقم زدند، اولین محموله خودروهای لوکس خود را وارد گمرک بوشهر کردند.

واردات خودرو که برای مردم عادی و حتی تجار بخش خصوصی دیگر شبیه به یک رویا می‌ماند، گویا به محلی برای توزیع رانت برای عده‌ای خاص تبدیل شده است.

حالا نوبت به بازیکنان فوتبالی رسیده که بدترین عملکرد ایران را در تاریخ جام‌‌های جهانی به ثبت رساندند. برای این افراد نه شرط سقف قیمتی ۲۰ هزار دلار معنایی دارد و نه حجم موتور پایین ۲۵۰۰ سی‌سی.

چرا واردات خودرو برای فوتبالیست‌ها آزاد است؟

گویا دولت برای استفاده تبلیغاتی از این افراد که در سال‌های گذشته به‌واسطه پوشیدن پیراهن تیم ملی ایران به چهره‌ای شناخته‌شده تبدیل شده‌اند‌، حاضر است تمام موانعی که طی ۱۰ سال گذشته وجود داشته‌اند زیر پا بگذارند.

طبیعی است که این بازیکنان هم از خوانی که گسترده است به‌راحتی چشم‌پوشی نکنند و از این رانت بادآورده حداقل ۴۰ میلیارد تومانی به‌راحتی نگذرند.

در بحبوحه برگزاری جام‌جهانی ۲۰۲۲ بود که شرایط اجتماعی و سیاسی حاکم بر ایران، رسالت خاصی را برای فوتبالیست‌های حاضر در این جام که عنوان «نمایندگان و ملی‌پوشان ایران» را یدک می‌کشیدند به وجود آورد. اما آن‌ها در همان ابتدای حضور در قطر با عکس‌های یادگاری که از منتشر کردند، نشان دادند که دغدغه‌ای خارج از مستطیل سبز ندارند.

البته عملکرد آن‌ها در‌ مستطیل سبز هم به‌گونه‌ای بود که در همان بازی اول خود پذیرای شش گل از انگلستان شدند تا سنگین‌ترین باخت ایران در تاریخ جام‌های جهانی به ثبت برسد. البته مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال، توانست از این باخت هم برای خود دستاورد بسازد و از عملکرد بازیکنانش دفاع کند.

گرچه این تیم در بازی دوم خود مقابل ولز سه امتیاز کسب کرد، اما با باخت مقابل آمریکا در همان دور گروهی از دور‌ مسابقات کنار رفت.

حال شاید به دلایلی که دیگر برای همگان روشن است، ثبت بدترین باخت ایران و حذف از دور گروهی جام‌جهانی هم باعث نشد که دولت از اعطای رانت به این گروه از بازیکنان فوتبال چشم‌پوشی کند.

واردات خودرو های لوکس از کدام بازیکنان شروع شد؟

در همین زمینه این هفته اخباری از گمرک بوشهر به گوش رسید که پنج خودروی لوکس در آن پهلو گرفته‌اند. اتفاقی که در ابتدا تعجب همگان را برانگیخت، اما ساعاتی نگذشت که مشخص شد این خودروها مربوط به همان حواله‌هایی است که در ایام جام‌جهانی به عنوان پاداش صعود به این جام به بازیکنان فوتبال اهدا شد.

آن‌طور که رسانه «طرفداری» گزارش داده، پیام نیازمند بدون انجام حتی یک بازی در جام جهانی و حتی در مسیر رسیدن به این جام یک دستگاه پورشه ماکان وارد کرده است. یعنی همان خودرویی که علی قلی‌زاده و احمد نوراللهی هم اقدام به واردات آن کرده‌اند.

مهدی ترابی هم که در روزهای برگزاری جام جهانی حواشی زیادی را پیرامون خود تجربه کرد، حالا یک خودروی مازراتی دستخوش گرفته است.

سردار آزمون نیز رنجور ولاری را وارد کرده ارزش پایه آن در بریتانیا از ۶۱ هزار و ۵۰۰ دلار شروع می‌شود و تا ۶۳ هزار و ۶۰۰ دلار هم پیش می‌رود.

این خودروها هم‌اکنون در ایران تردد ندارند؛ اما قیمت آن‌ها برای بازار ایران حداقل ۴۰ میلیارد تومان تخمین می‌خورد.

وحید امیری: حواله‌ها پاداش صعود است

سایر بازیکنان حاضر در تیم حاضر در جام‌جهانی نیز این مجوز یا به عبارت بهتر رانت را دارند که هر کدام با استفاده از حواله واردات خودرو، یک دستگاه اتومبیل خارجی وارد کشور کنند.

البته این بازیکنان و کسانی که چنان رانتی را تقدیم آن‌ها کرده‌اند، چنین اتفاقی را به هیچ‌عنوان رانت نمی‌دانند که حتی تلویحاً دریافت آن را تکذیب می‌کنند.

وحید امیری که خود از دریافت‌کنندگان حواله واردات خودروست، امروز در جمع خبرنگاران به این موضوع واکنش نشان داد و گفت: هنوز چیزی قطعی نشده است. اگر یک نفر از بازیکنان تیم ملی ماشین گرفت و سوار شد بعد سوال بپرسید.

او ادامه داد: این پاداشی است که برای بازیکنان تیم ملی در نظر گرفته شده و برخی بزرگ‌نمایی می‌کنند. هنوز هیچ ماشینی از گمرک خارج و حتی پلاک هم نشده است.

اتفاقی را که امیری و احتمالاً هم‌قطارانش بزرگ‌نمایی رسانه‌ای می‌دانند، سال‌هاست بر سر آن دولت و مجلس در جدال‌ قرار دارند.

حال نمایندگانی که در زمین مافیای خودرو بازی می‌کنند و تا جایی پیش می‌روند که به‌عنوان حمایت از تولید داخلی، لندکروز و پژو ۲۰۶ را در یک سطح جا می‌زنند، در مقابل رانت واردات خودرو های لوکس روزه سکوت گرفته‌اند.

حتی از ابتدای سال گذشته که با تصویب دولت، مجلس و شورای نگهبان واردات خودروهای زیر ۲۰ هزار دلار و کمتر از حجم موتور ۲۵۰۰ سی‌سی آزاد شد، تا کنون که بیش از ۱۵ ماه می‌گذرد هنوز هیچ محصول خارجی به بازار نرسیده است؛ اما حواله این بازیکنان فوتبال در کمتر از شش ماه سر از گمرک درآورد.

از سوی دیگر، در حالی این بازیکنان دریافت چنین رانتی را بزرگ‌نمایی‌ می‌دانند که شهروندان عادی برای دریافت محصولات همین خودروسازان داخلی گاه چندین سال است که در صف‌های قرعه‌کشی ایستاده‌اند؛ اما هنوز صاحب خودرو نشده‌اند

همچنین مشخص نیست که این افراد پاداش چه چیزی را دریافت کرده‌اند؟! به‌ویژه در روزهایی که شاید انجام یک بازی فوتبال آخرین اولویت شهروندان هم نبود. این تیم نه‌تنها شادی جمعی را ایجاد نکرد، بلکه با عملکرد خود، به‌ویژه در مسابقه اول، منجر به ناراحتی کسانی شد که جام‌جهانی ۲۰۲۲ را دنبال می‌کردند.

نخبگان بدون پاداش

از سوی دیگر، چه بسا افرادی که در سایر رشته‌ها و علوم جزو نخبگان در سطح جهانی به شمار می‌آیند؛ اما برای اینکه رسانه‌ای ندارند، باید در حداقل شرایط معیشتی به زندگی خود ادامه دهند.

صنعتی برای رانت‌پاشی

در نهایت اینکه به نظر می‌رسد اکنون صنعت خودروی ایران نه پیشرانه‌ای برای اقتصاد که محلی برای توزیع رانت تبدیل شده است.

یک روز فیدلیتی و دیگنیتی برای حفظ صندلی وزیر صمت بین مجلس‌نشینان توزیع می‌شود و روز دیگر حواله واردات خودرو های لوکس بین بازیکنان فوتبال بر می‌خورد تا شاید مبادا آن‌ها از صدای خود استفاده دیگری کنند.