آزادسازی واردات خودروهای کارکرده، تغییر نرخ تعرفه گمرکی و ترخیص ۴۰۰۰ خودرو از گمرک، سه سیگنال مهم بازار بوده که می‌تواند تاثیراتی روی بازار داشته باشد.
اقتصادسنج| آزادسازی واردات خودروهای کارکرده، تغییر نرخ تعرفه گمرکی و ترخیص ۴۰۰۰ خودرو از گمرک، سه سیگنال مهم بازار بوده که می‌تواند تاثیراتی روی بازار داشته باشد.
بازار خودرو طی چند سال اخیر زیر سایه ممنوعیت واردات، نوسانات عجیبی را تجربه کرده است. طوری‌که از سال ۹۷ تاکنون، اکثر محصولات بازار با رشدهای چند برابری مواجه بودند.
اما زمزمه‌های لغو این قانون از همان ابتدای تصویب، همیشه مطرح بود. البته به دلایلی همچون محدودیت تخصیص ارز، حمایت از تولید داخلی و موارد دیگر، هر بار به زمان دیگری موکول شد.
هم‌اکنون با انتشار اخبار پیوسته در حوزه واردات خودرو، بد نیست نگاهی به چشم‌انداز آینده این بازار داشته باشیم.
ترخیص ۴۰۰۰ دستگاه خودروی وارداتی از گمرک
اولین و مهم‌ترین خبر بازار خودرو روز گذشته، آغاز روند ترخیص خودروهای وارداتی بود. سرپرست سازمان توسعه تجارت، خبر از ترخیص ۴۰۰۰ دستگاه خودروی وارداتی داد و اعلام کرد که تعدادی هیوندای النترا نیز در مراحل پایانی ترخیص قرار گرفتند.
این خبر امیدوارکننده، می‌تواند تاثیر زیادی روی نرخ خودرو داشته باشد. به‌طوری که این پیام را به بازار القا می‌کند، آزادسازی واردات از فاز وعده و وعید عبور کرده و وارد فاز اجرایی شده است.
موافقت مجلس با آزادسازی واردات خودروهای کارکرده
در تاریخ ۲۲ خرداد ماه بود که خبر تصویب واردات خودروهای کارکرده از سوی مجلس تصویب شد. این خبر از چندین جهت می‌تواند روی بازار تاثیر بگذارد.
اولین و مهم‌ترین تاثیر آن، تاثیر روی قیمت خودروها و به‌خصوص بازار خودروهای وارداتی است. بازار خودروهای وارداتی به‌دلیل نبود خودروی جدید طی سال‌های اخیر، رشدهای قابل ملاحظه‌ای تجربه کرد. طبیعتاً با افزایش نرخ خودروهای خارجی، قیمت خودروهای تولید داخلی نیز افزایش یافت.
اما آزادسازی واردات در تعداد بالا و پیوسته، می‌تواند میزان زیادی از فشار تقاضای بازار را کاهش دهد. البته باید زیرساخت‌های واردات این نوع از خودروها فراهم شود تا خریداران مشکلی از این بابت نداشته باشند. یکی از مهم‌ترین بخشهایی که باید به آن توجه کرد، ایجاد مراکز سرویس دهی و خدمات پس‌از فروش برای این محصولات بوده که کار ساده‌ای نیست.
بنابراین آزادسازی واردات، تاثیر به‌سزایی روی قیمت خودروها خواهد گذاشت. از سویی تصویب این قانون، یک زنگ خطر برای خودروسازان داخلی ایجاد می‌کند. چرا که با ورود خودروهای باکیفیت خارجی، خودروسازان داخلی نیز به‌ناچار مجبور به افزایش کیفیت تولید می‌شوند.
افزایش تعرفه گمرکی واردات خودرو
بر اساس جدول منتشر شده از سوی وزارت صمت، نرخ تعرفه‌های گمرکی جهت واردات خودرو با یک افزایش ۵ الی ۷۵ درصدی نسبت به گذشته روبه رو شد. این میزان از افزایش تعرفه، پایان ماجرا نیست. در حقیقت علاوه‌بر تعرفه گمرکی، انواع مالیات‌ها و عوارض متعدد روی این خودرها لحاظ می‌شود که قیمت تمام شده آن برای مصرف‌کننده را به‌صورت قابل توجهی افزایش می‌دهد.
افزایش چشم‌گیر نرخ تعرفه‌ها، این شبهه را ایجاد می‌کند که دولت و مجلس به‌دنبال ایجاد یک منبع کسب درآمد جدید از سمت واردات خودروهای خارجی است. این فرضیه زمانی تقویت می‌شود که در نامه فوق، برای خودروهای با حجم موتور بالای دو هزار و ۵۰۰ سی‌سی نیز، تعرفه گمرکی در نظر گرفته شده است.
پیش‌از این واردات خودروی با حجم موتور بالا، ممنوع بود و با وضع تعرفه، احتمال آغاز واردات این محصولات وجود دارد.
واردات در ابعاد کم تاثیر بلندمدتی روی قیمت‌ها نخواهد داشت
سعید مدنی، مدیرعامل اسبق سایپا و کارشناس بازار خودرو، پیرامون این موضوع اظهار کرد: واردات خودروهای کارکرده می‌تواند روی بازار تاثیر گذار باشد. البته بستگی به این دارد که کدام نوع از خودروها، با چه مدل و قدمتی و با چه تعدادی وارد شود. همچنین باید تدابیری اندیشیده شود که شرکت‌هایی، خدمات پس‌از فروش این خودروها را بر عهده بگیرند.
همه این فرضیات، در شرایطی محقق می‌شود که خودرو به تعداد بالایی وارد شود و واردات ۲ الی ۳ هزار خودروی دست دوم، تاثیر بلندمدت روی بازار نخواهد گذاشت. البته این قوانین از روی استیصال و ناچاری تصویب می‌شود و خرید خودروی دست دوم خارجی در شأن و منزلت یک ایرانی نیست.
او در رابطه با افزایش تعرفه‌های گمرکی افزود: قیمت هیچ‌کدام از خودروها در بازار، منطقی نبوده و با یک حباب وحشتناکی روبه‌روست که ریشه آن، نبود خودروی خارجی در بازار است. بنابراین در صورت آغاز واردات، حتی با وضع تعرفه‌های بالا، تاثیر زیادی روی کاهش قیمت در بازار خودرو خواهد گذاشت.
وی در ادامه به بحث ترخیص ۴ هزار خودرو از سوی گمرک اشاره کرد و افزود: این تعداد کم، در کوتاه مدت تاثیراتی روی بازار خواهد گذاشت. اما در برابر قول واردات ۱۰۰ هزار خودرویی که وزیر صمت، سال گذشته داده بود، رقم بالایی نیست.
از سوی دیگر، به‌دلیل ممنوعیت واردات خودرو از سال ۱۳۹۷، با یک تقاضای انباشته از خودروهای وارداتی، در حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ هزار دستگاه در کشور هستیم. و همانطور که مشاهده می‌شود، تاثیر خود را از چند سال گذشته روی قیمت این خودروها گذاشته است.
بنابراین در صورتی که واردات ۱۰۰ هزار خودرو انجام گیرد، بی‌شک تاثیرش را روی بازار خواهد گذاشت، اما تاثیرات منفی تقاضای انباشته، همچنان همراه با بازار خواهد بود.
