اقتصادسنج| برتری گیربکس های دستی یا اتوماتیک از آن بحث‌های بی‌پایانی است که احتمالاً هر ماشین‌بازی یک بار با دوستِ ماشین‌باز خود کرده باشد. هر طرفِ بحث دلایل خود را برای اثبات برتری و کارآمدی یکی از آن‌ها دارد و هر کدام از این گیربکس‌ها می‌تواند در برخی از جنبه‌ها نسبت به دیگری برتری داشته باشد.

اما در بخش از سرویس اخبار خودرو گجت نیوز به میزان مصرف سوخت با گیربکس دستی و اتوماتیک می‌پردازیم و تلاش می‌کنیم به نتیجه‌ای برسیم؛ این‌که بین گیربکس دستی یا اتوماتیک، کدام مصرف کمتر سوخت را به همراه دارد؟

مقایسه مصرف سوخت گیربکس های دستی و اتوماتیک

این باور رایجی است که بین گیربکس دستی و اتوماتیک در یک خودرو مشخص، نمونه دستی باعث مصرف کمتر سوخت خواهد شد؛ البته در صورتی که به رانندگی با گیربکس دستی مسلط باشید. حالا این‌که این چنین باوری ریشه در واقعیت دارد یا خیر محل بحث است. مثل خیلی از بحث‌های این‌چنینی، نمی‌توان به یک نتیجه‌گیری قطعی رسید و جواب در جایی بین این دو طیف قرار دارد.

شاید در گذشته پاسخ به این سوال که گیربکس دستی سوخت کمتر مصرف می‌کند یا گیربکس اتوماتیک راحت‌تر بود. با وجود این، با پیشرفت‌های صورت گرفته در تکنولوژی‌های جای‌جای خودروها پاسخ به این سوال هم دشوارتر شده است. در واقع این روزها میزان مصرف سوخت نه به نوع گیربکس، بلکه بیشتر به مدل تولید ماشین بستگی دارد.

کانسومر ریپورتز، یکی از مراجع معتبر خودرو در آمریکا که به‌صورت غیرانتفاعی هم فعالیت می‌کند، چند سال قبل گزارشی جالب در این باره منتشر کرده بود. به گزارش کانسومر ریپورتز، خودروهای دنده‌ایِ تولید شده قبل از سال ۲۰۱۶ مصرف سوخت پایین‌تری در مقایسه با خودروهای اتوماتیک دارند.

احتمالاً علت این است که گیربکس های دستی راننده را مجبور می‌کنند حین توقف دنده را هم روی حالت خلاص بگذارد تا هم موتور ناگهان خاموش نشود و هم نگه داشتن مداوم کلاچ راننده را آزار ندهد. با این حال، گیربکس های اتوماتیک قدیمی‌تر در حالت سکون هم روی دنده می‌مانند.

حالا پیشرفت تکنولوژی‌های ماشین‌ها معادله را تغییر داده است. امروزه ماشین‌های اتوماتیک با سیستم‌هایی عرضه می‌شوند که جای نگرانی بابت مصرف بی‌رویه سوخت باقی نمی‌گذارند؛ مثلاً برای رفع مشکلی که پیش‌تر گفته شد، سیستم استارت استاپ ارائه شده است که پس از تشخیص سکون خودرو، به‌صورت خودکار موتور را خاموش می‌کند و در صورت نیاز دوباره موتور را راه می‌اندازد.

البته نباید این‌طور تصور کرد که چند سال قبل در همه موارد گیربکس های دستی بهتر از اتوماتیک عمل می‌کردند. در آن زمان هم بعضی از گیربکس های اتوماتیک در زمینه مصرف سوخت بهینه‌تر از نمونه‌های دستی بودند و حتی در مقطع کنونی گیربکس های اتوماتیک به قدری پیشرفت کرده‌اند که کاملاً برعکس، به‌صورت میانگین کمتر از دستی‌ها سوخت مصرف می‌کنند.
در نتیجه، باور قدیمیِ برتری گیربکس های دستی نسبت به اتوماتیک‌ها از لحاظ مصرف سوخت دیگر صادق نیست و حتی گیربکس های دستی در این زمینه از نمونه‌های دستی پیشی گرفته‌اند. این یعنی مصرف سوخت در خودروهای امروزی بیشتر از این‌که صرفاً به نوع گیربکس ارتباط داشته باشد، به شیوه رانندگی، نحوه استفاده از سیستم‌های موجود در خودرو و سایر شرایط ارتباط دارد.

در این راستا بهتر است حتماً با رایج ترین مشکلات گیربکس اتوماتیک هم آشنایی داشته باشید تا با جلوگیری یا رفع آن‌ها عملکرد گیربکس ماشین خود را به حداکثر برسانید. تعویض روغن گیربکس اتوماتیک مسئله مهم دیگری است که مالکان ماشین‌های اتوماتیک نباید از آن چشم‌پوشی کنند.