دردسرهای خرید و فروش وکالتی خودرو یکی از دغدغه‌های روز فروشندگان و خریداران خودرو است. انتشار اخبار مختلف در مورد کلاهبرداری‌های انجام شده با سوءاستفاده از خرید وکالتی خودرو و هشدارهای متعدد پلیس در رابطه با آن، باعث شده تا بسیاری در مورد این شیوه خرید و فروش خودرو تردید داشته باشند.
اقتصادسنج | دردسرهای خرید و فروش وکالتی خودرو یکی از دغدغه‌های روز فروشندگان و خریداران خودرو است. انتشار اخبار مختلف در مورد کلاهبرداری‌های انجام شده با سوءاستفاده از خرید وکالتی خودرو و هشدارهای متعدد پلیس در رابطه با آن، باعث شده تا بسیاری در مورد این شیوه خرید و فروش خودرو تردید داشته باشند.
از همین رو در این مقاله به سراغ وکالت فروش خودرو رفته‌ایم و قصد داریم شما را با جزئیات، دردسرها، مدارک موردنیاز و نحوه گرفتن آن آشنا کنیم. در ادامه با ما همراه باشید تا همه چیز را درباره وکالت فروش خودرو و هزینه وکالت فروش خودرو با شما در میان بگذاریم.
خرید و فروش وکالتی ماشین یعنی چه؟
اگر تجربه خرید و فروش خودرو داشته باشید، مطمئناً تاکنون درباره خرید و فروش وکالتی خودرو چیزهایی شنیده‌اید. معمولاً افرادی که مشغله زیادی دارند یا به هر دلیل دیگری نمی‌توانند در زمان خرید و فروش خودروی خود حضور داشته باشند، این کار را با سپردن وکالت بر دوش افراد دیگر می‌گذارند.
همانند قراردادهای کاری، در قرارداد خرید و فروش وکالتی خودرو هر ۲ طرف قرارداد یعنی خریدار و فروشنده مسئولیت‌هایی را بر عهده می‌گیرند و تا پایان مدت‌زمان قرارداد (در صورت وجود) موظف به انجام آن هستند. در این قرارداد کسی که وکالت می‌دهد موکل و فرد دیگری که وکالت را قبول می‌کند وکیل خوانده می‌شود که نوع وکالت بر اساس موضوع قرارداد (خرید یا فروش) یا مراحل خرید و فروش خودرو متفاوت است.
مهم‌ترین نکاتی که باید در مورد خرید وکالتی خودرو بدانید این است که فرد وکیل لازم نیست تحصیلات دانشگاهی در زمینه حقوق داشته باشد و هیچ نوع قرارداد وکالتی خریدار را تبدیل به مالک خودرو نمی‌کند؛ چون اصولاً موضوع این قرارداد انتقال مالکیت خودرو نیست و بر اساس تعریف قانون «اثر عقد وکالت تملیک نیست؛ بلکه اعطای نمایندگی است».
خرید و فروش وکالتی خودرو چه انواعی دارد؟
خرید و فروش وکالتی ماشین بر اساس موضوع قرارداد و مراحل فروش خودرو، به ۳ دسته فروش وکالتی خودرو، خرید وکالتی خودرو و وکالت تعویض پلاک تقسیم می‌شود که در ادامه با تعریف هر کدام آشنا می‌شوید:
در قرارداد فروش وکالتی خودرو شما به شخص دیگری وکالت می‌دهید که به عنوان نماینده شما در مراحل قانونی فروش خودرویتان عمل کند، یعنی برای آن مشتری پیدا کند، بر سر قیمت چانه بزند، مبایعه‌نامه خودرو را امضا کند و با خریدار به مراکز تعویض پلاک مراجعه برود.
در قرارداد خرید وکالتی خودرو قضیه کاملاً برعکس است و شما به فرد دیگر نمایندگی می‌دهید که به جای شما نقش خریدار خودرو را بازی کند.
در قرارداد وکالت تعویض پلاک، فروشنده به خریدار فقط برای طی کردن مرحله تعویض پلاک وکالت می‌دهد و اصول چنین قراردادی این است که مبایعه‌نامه پیش از آن تنظیم و امضا شود و مراجعه خریدار به مراکز تعویض پلاک محدودیت زمانی داشته باشد.
از نظر نوع وکالت هم قراردادهای خرید و فروش وکالتی خودرو به ۲ دسته وکالت ساده و بلاعزل تقسیم می‌شوند:
در وکالت ساده یک چهارچوب کلی برای وظایف وکیل و موکل تعریف می‌شود و مدت‌زمان آن هم محدود است. در این وکالت هر ۲ طرف می‌توانند هر زمان که خواستند قرارداد را باطل کنند.
در وکالت بلاعزل که خطرناک‌ترین نوع وکالت از نظر مشکلات خرید و فروش وکالتی خودرو محسوب می‌شود، معمولاً محدودیت زمانی وجود ندارد و وکیل نمی‌تواند موکل را عزل کند؛ اما همچنان مالک خودرو است و اختیار آن را دارد.
معمولاً اکثر کلاهبرداری‌های خرید و فروش وکالتی خودرو با استفاده از دادن یا گرفتن وکالت بلاعزل انجام می‌شود و در ادامه، در مورد دردسرهای آن بیشتر می‌خوانید.
مهم‌ترین دردسرهای خرید و فروش وکالتی خودرو چیست؟
به دلیل وجود ضعف‌های فراوانی که زیرساخت‌های فنی و قانونی بسیاری از ادارات کشور دارد، انجام اغلب کارهای اداری می‌تواند با مشکلات فراوانی همراه باشد، اما انصافاً اگر خرید و فروش خودرو روند اداری راحتی هم نداشته باشد، زیاد پیچیده نیست. با این وجود اغلب افراد به دلیل تجربه ناگواری که از انجام کارهای اداری دارند، حاضر می‌شوند با هزینه وکالت فروش خودرو یا هزینه وکالت‌نامه تعویض پلاک، انجام چنین کارهایی را به شخص دیگری محول کنند.
با مهم‌ترین دردسرهای خرید و فروش وکالتی ماشین در ادامه آشنا می‌شوید:
دردسرهای فروش وکالتی خودرو
از جمله مهم‌ترین دردسرهای فروش وکالتی خودرو می‌توان به عدم مراجعه خریدار به مراکز تعویض پلاک اشاره کرد. در چنین حالتی اگر خریدار هر خلافی با خودروی شما انجام بدهد یا خدای‌ناکرده تصادف منجر به فوت و مصدومیت داشته باشد، مسئولیت عواقب حقوقی، پرداخت دیه، خسارت و … بر عهده شما است؛ چون تا فک و تعویض پلاک انجام نشود شما همچنان مالک خودرو هستید.
درصورتی‌که به خریدار وکالت بلاعزل داده شود، او می‌تواند خودرو را به فرد دیگری بفروشد و این موضوع مشکلات فروش وکالتی خودرو برای فروشنده را بیش‌ازپیش افزایش می‌دهد؛ چون پیدا کردن خریدار دوم چندان راحت نیست و خلاف‌های او هم به پای فروشنده ناآگاهی که از دردسرهای فروش وکالتی خودرو آگاهی نداشته، نوشته می‌شود.
همچنین در نظر بگیرید که هرچقدر هم که به وکیل انتخابی خود اعتماد داشته باشید، باز هم ممکن است مشکلاتی به وجود بیاید که به‌راحتی برای شما دردسرساز شود؛ بنابراین حتی اگر فرزندتان را هم به‌عنوان وکیل خود انتخاب کنید، ممکن است خواسته یا ناخواسته خودرو شما را به دلال یا خریدار نامناسبی بفروشد و مبلغی که دستتان را می‌گیرد کمتر از قیمت روز بازار باشد. اگر هم درصدی در انتخاب وکیل خود اشتباه کنید، ممکن است حق اقدام و امضای خود را به شخصی بدهید که تمام اندیشه‌اش برداشتن کلاه شما باشد!
البته هدف از نگارش چنین مطالبی این نیست که بخواهیم بگوییم، همه افرادی که وکالت خرید یا فروش خودرو را برعهده می‌گیرند، افراد نابلد و شیادی هستند؛ بلکه لازم می‌دانیم شما را از خطراتی که در این مسیر به‌اصطلاح میان‌بر وجود دارد آگاه کنیم.
مشکلات خرید وکالتی خودرو
وکالت خرید خودرو یعنی شما برای خرید خودرو، تعویض پلاک، انتقال سند و هر فعالیتی مربوط به معامله خودرو، فردی را به‌عنوان وکیل خود انتخاب کنید. وکیلی که انتخاب شده حق امضا و اقدام دارد؛ به این معنی که شخص وکیل می‌تواند خودرو موردنظر شما را انتخاب کرده و پس از آن با امضای مدارک، خودرو را به مالکیت شما دربیاورد.
در چنین حالتی ممکن است وکیل خودروی کارکرده‌ای که مشکلات فنی و بدنه دارد و ارزش واقعی آن پایین‌تر است را با قیمت بالاتری بخرد یا از وکالت شما برای خرید خودرویی که به نامش نیست و خلاف‌کردن با آن استفاده کند.
مشکلات خرید وکالتی خودرو هم دست‌کمی از فروش وکالتی ندارد. اولین دردسر، پایان مدت قرارداد وکالت یا فوت موکل است و اگر در کنار قرارداد وکالت ساده یا بلاعزل مبایعه‌نامه هم امضا نکرده باشید، با چنین رخدادی دستتان به جایی بند نیست و اگر با فروشنده تسویه کرده باشید، برای زنده کردن پولتان باید دردسرهای زیادی را تحمل کنید.
یکی از مهم‌ترین دردسرهای خرید و فروش وکالتی خودرو، در مراکز تعویض پلاک رخ می‌دهد، شما به عنوان خریدار از فروشنده وکالت می‌گیرید و زمانی که به این مراکز مراجعه می‌کنید، متوجه می‌شوید که فروشنده مالیات نقل‌وانتقال خودرو را پرداخت نکرده است.
البته این یکی از ساده‌ترین مشکلات خرید و فروش وکالتی خودرو در مراکز تعویض پلاک است. در سناریوهای بدتر، ممکن است اتفاقات زیر رخ دهد:
فروشنده پرونده قضایی مرتبط با خودرو داشته باشد.
خودرو مهریه همسر فروشنده باشد و همسرش برای مطالبه مهریه به دادگاه مراجعه کرده باشد.
به دلایلی مثل تعویض اتاق و … اصالت خودرو زیر سؤال رفته باشد.
در چنین حالاتی، خودرو در همان مرکز تعویض پلاک توقیف می‌شود و تا حل‌نشدن پرونده‌های قضایی، امکان گرفتن پلاک جدید برای آن وجود ندارد.
چگونه از بروز مشکلات خرید و فروش وکالتی خودرو جلوگیری کنید؟
از انصاف که نگذریم دردسرها و گرفتاری‌های زیادی در مسیر خرید و فروش وجود دارد و شاید نباید زیاد به افرادی که وکالت خرید یا وکالت فروش خودرو را به دیگران می‌سپارند، ایراد گرفت. حال سؤالی که اینجا مطرح خواهد شد این است که در صورت اجبار به این کار، چگونه می‌توان جلوی بروز مشکلات خرید و فروش وکالتی خودرو را گرفت؟ در ادامه راهکارهایی را برای جلوگیری از این موضوع ارائه کرده‌ایم:
دادن وکالت باید به‌صورت رسمی و در محضر انجام شود تا مراجع قانونی هم فرد موردنظر را به رسمیت بشناسند.
برای وکالت تعویض پلاک حتماً محدودیت زمانی در نظر بگیرید. البته این نکته را فراموش نکنید که حتی اگر بعد از دادن وکالت هم خریدار فوراً برای تعویض پلاک مراجعه کند و در راه مرتکب خلاف یا تصادف شود، مشکلات آن گریبان شما را می‌گیرد.
برای جلوگیری از بروز مشکلات فروش وکالتی خودرو برای فروشنده، باید علاوه بر محدودیت زمانی کاربرد و حدود وکالت هم مشخص شود. به عنوان مثال در قرارداد ذکر شود که فقط برای مراجعه به مراکز تعویض پلاک معتبر است.
در کنار امضای قرارداد وکالت ساده یا بلاعزل، حتماً مبایعه‌نامه هم امضا کنید تا در صورت فوت یکی از طرفین یا بروز دردسرهای خرید و فروش وکالتی خودرو، دستتان به جایی بند باشد.
تا از اصالت خودرو، در گرو نبودن آن برای وام و عدم وجود پرونده قضایی در ارتباط با خودرو و مالک مطمئن نشده‌اید، هزینه خرید خودرو را کامل نپردازید.
از ممنوع‌المعامله بودن خریدار یا فروشنده خودرو اطمینان حاصل کنید تا گرفتار دردسرهای بعدی نشوید.
ایا با وکالت فروش خودرو می‌توان سند قطعی زد؟
این سؤال یکی از رایج‌ترین سؤالات خریداران و فروشندگانی است که قصد دارند خودرویی را به‌صورت وکالتی معامله کنند؛ چون یکی از مهم‌ترین مشکلات خرید و فروش وکالتی خودرو، چگونگی انتقال سند قطعی خودرو با استفاده از وکالت فروش است.
در پاسخ سؤال «ایا با وکالت فروش خودرو می‌توان سند قطعی زد» باید گفت تنها درصورتی‌که وکالت به‌صورت رسمی و با امضای قرارداد در دفاتر ثبت اسناد رسمی اعطا شده باشد و در حدود وظایف خریدار یا موکل امکان ثبت انتقال سند رسمی قید شده باشد، خریدار می‌تواند انتقال سند قطعی را انجام دهد. در غیر این صورت، حضور فروشنده برای این کار ضروری است.
مدارک لازم برای فروش وکالتی خودرو چیست؟
با وجود آگاهی از دردسرهای خرید و فروش وکالتی ماشین اگر بازهم خواستید که این کار را انجام دهید، باید موارد زیر را به عنوان مدارک وکالت فروش خودرو به دفترخانه ارائه کنید:
سند محضری خودرو یا برگ سبز آن
شناسنامه و کارت ملی مالک و خریدار خودرو (موکل و وکیل)
اصل بیمه‌نامه شخص ثالث خودرو
مدارک مفاصاحساب مالیات خودرو
برگ کمپانی یا هر مدرکی که مالکیت فروشنده را تأیید کند.
لازم به ذکر است که برگ فروش کارخانه یا برگه گمرکی از مدارک لازم برای خرید و فروش وکالتی خودرو نیست و با استفاده از آن به‌تنهایی، نمی‌توان مراحل فروش وکالتی خودرو را طی کرد.
با مراحل فروش وکالتی خودرو آشنا شوید
در نخستین گام از مراحل فروش وکالتی خودرو، خریدار و فروشنده برای تنظیم قرارداد به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه می‌کنند و مدارک وکالت فروش خودرو را ارائه می‌دهند تا قرارداد بر اساس آن تنظیم شود.
درصورتی‌که نقل‌وانتقال خودرو به‌صورت اصولی انجام شود، مبایعه‌نامه هم در کنار قرارداد خرید و فروش وکالتی خودرو تنظیم می‌شود و حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد مبلغ خودرو پای قرارداد به فروشنده پرداخت می‌شود. مابقی مبلغ هم معمولاً هنگام تعویض پلاک یا در زمانی که مورد توافق طرفین است پرداخت می‌شود.
پس از تنظیم وکالت‌نامه با در نظر گرفتن نکات حقوقی بخش‌های قبل، خریدار باید در بازه زمانی مشخص شده به مراکز تعویض پلاک مراجعه و اقدام به فک پلاک و نصب پلاک جدید کند. مدتی بعد برگ سبز و کارت ماشین به نام خریدار و به آدرس او ارسال می‌شود.
هزینه وکالت فروش خودرو چقدر است و به عهده چه کسی است؟
در سال ۱۴۰۲ و بر اساس تغییرات تعرفه حق‌التحریر دفاتر اسناد رسمی، هزینه وکالت فروش خودرو مبلغ ۱۵۰ هزار تومان است. البته هزینه تنظیم این وکالت‌نامه برای تمامی مراحل نقل‌وانتقال خودرو بالاتر از این مبلغ است و چنین هزینه‌ای فقط برای تنظیم وکالت‌نامه تعویض پلاک دریافت می‌شود.
همچنین بسته به نوع خودرو، این مبلغ متفاوت است. همان گونه که هزینه انتقال سند بنز با پراید تفاوت فاحشی دارد، هزینه وکالت مربوط به خرید و فروش این دو خودرو نیز با یکدیگر متفاوت است.
به طور معمول و درواقع عرف معاملات خرید و فروش خودرو در اغلب مناطق کشور هزینه انتقال سند، تعویض پلاک و مسائلی از این قبیل بر عهده خریدار و هزینه‌هایی مانند مالیات نقل‌وانتقال خودرو، خلافی و عوارض شهرداری با فروشنده است.
بهترین روش برای جلوگیری از دردسرهای خرید و فروش وکالتی خودرو
بهترین راه برای جلوگیری از دردسرهای خرید و فروش وکالتی خودرو، این است که تا جای ممکن از خرید و فروش خودرو به این روش خودداری کنید و در تمامی مراحل خودتان شخصاً حضور داشته باشید؛ چون همان‌طور که در این مقاله خواندید حتی محدودکردن اختیارتان وکیل و مدت‌زمان وکالت‌نامه هم نمی‌تواند این دردسرها را به‌صورت کامل رفع کند.
منبع: همراه مکانیک
