برای ارزیابی شرایط امروز اقتصاد ایران و ترسیم یک تصویر ساده، نیازی نیست که اقتصاددان باشید و میتوان با نگاهی به روند حرکتی شاخصهای کلی مانند تورم، رشد اقتصادی، سرمایهگذاری و… متوجه شد که شرایط اقتصاد تا چه اندازه بد است.
اقتصادسنج| برای ارزیابی شرایط امروز اقتصاد ایران و ترسیم یک تصویر ساده، نیازی نیست که اقتصاددان باشید و میتوان با نگاهی به روند حرکتی شاخصهای کلی مانند تورم، رشد اقتصادی، سرمایهگذاری و… متوجه شد که شرایط اقتصاد تا چه اندازه بد است.
از آنجا که سازوکارهای شکلدهنده این شرایط اعم از سیاستهای پولی و مالی، سیاست خارجی، شکل مداخله دولت یا راهبردهایی چون ایجاد رفاه مبتنی بر یارانه تغییری نکرده، یا حداقل هنوز هیچ تغییری نکرده، و در کردار و گفتار سیاستگذاران نیز قصد و ارادهای مبنی بر تغییر دیده نمیشود، مسیر حرکت اقتصاد ایران در سال آینده نیز بر همین سبیل خواهد بود.
اگر اقتصاد ایران با همان سیاستها و راهبردهایی که در دهههای گذشته و به خصوص در یکی دو سال گذشته داشته پیش برود، نتیجه آن ادامه سیطره تورم بالا، و احتمالاً فزاینده، رشد پایین در حدود دو درصد و قرارگیری بازارها در بستر نوسان خواهد بود.
در سناریوی دیگر احتمال میرود که دولت بتواند برای رفع تحریمها و خارج کردن اقتصاد از تله انزوا با غرب و کشورهای منطقه به توافق برسد. در این صورت با تسهیل فروش و صادرات نفت و بالا رفتن درآمدهای ارزی و باز شدن راههای تجارت کالا و انتقال پول، یک دوره تنفس کوتاه همراه با تعدیل مثبت انتظارات شکل خواهد گرفت که فرصت مناسبی برای تقویت اقتصاد و اجرای برخی اصلاحات ساختاری فراهم میکند. سفرهای اخیر علی شمخانی دبیر شورای امنیت ملی در همین مسیر ارزیابی میشود.
سناریوی سوم نیز که احتمال بروزش کمتر است اما ناممکن نیست، گرفتار شدن در بحرانهای پیاپی اقتصادی و اجتماعی است که زمینه بروز تورمهای بسیار بالا را فراهم میکند و شرایط اقتصاد را بسیار بحرانی میکند.
اینکه کدام یک از این سناریوها رخ دهد بیش از آنکه به تیم اقتصادی دولت یا سیاستگذار اقتصادی مرتبط باشد، به سیاستهای کلی حکمرانی کشور وابسته است و اینکه تصمیمگیران چه تصمیمهایی بگیرند و چه سیاستهایی اجرا کنند.