اقتصادسنج| مرکز آمار در دوسال اخیر با اخلال‌هایی در حوزه انتشار آمار مواجه بوده و به باور برخی کارشناسان اقتصادی، رویه‌های فعلی در این نهاد مهم ناشی از کنار زدن کارشناسان و مدیران باسابقه است.

مهدی پازوکی، استاد اقتصاد، درباره عدم انتشار دقیق و منظم آمار توسط مرکز آمار ایران گفت: مرکز آمار موظف است که تمام آمار‌های مالی جامعه از جمله آمار تورم، مسکن، رشد اقتصادی و… را منتشر کند. یکی از مشکلات اقتصاد ایران عدم شفافیت اطلاعات است. یکی از دلایلی که در این اقتصاد، سرمایه گذاران علاقه‌ای به کار نشان نمی‌دهند به دلیل فقدان شفافیت است. این شفافیت یعنی مبادله‌ی آزاد اطلاعات بین بنگاه‌های اقتصادی که الان وجود ندارد.

این استاد اقتصاد درباره تفاوت انتشار آمار اقتصادی در شرایط امروزی با دوران جنگ اشاره کرد: در زمان جنگ آمار‌های اقتصادی کشور و گزارش اقتصادی بانک مرکزی و گزارش سازمان برنامه همواره چاپ می‌شد و در معرض دید محققین و تحلیل‌گران اقتصادی قرار می‌گرفت. زمان جنگ اطلاعات مربوط به رشد اقتصادی و تورم و خدمات و نفت به هیچ وجه محرمانه نبود. تنها چیزیکه محرمانه بود میزان ذخایر ارزی بود که آن هم در بانک‌های غربی نگه داشته می‌شد و غربی‌ها می‌دانستند که ما چقدر پول داریم. الان در سایت کاخ سفید اطلاعات نظامی ارتش هم وجود دارد. ما فقط نمی‌توانیم در حوزه خصوصی افراد وارد شویم و مسائل مربوط به امنیت ملی نیز باید محرمانه بماند. امنیت ملی نیز صرفا تعداد هواپیما‌ها و تعداد پاسگاه‌ها نیست. امنیت ملی یعنی توافقی که ما با چین می‌کنیم و آمریکا نباید آن را بداند.

وی درباره صحت آمار‌های اقتصادی بیان کرد: گزارشی که کارشناسان اقتصادی تهیه می‌کنند، براساس واقعیت است. من هم که کارمند سازمان برنامه بودم، آمار‌ها را از نهاد مختلف می‌گرفتم در نتیجه گزارش‌ها واقعی بود. اگر گزارش‌ها واقعی نباشد کشور دچار بحران می‌شود. مثل این می‌ماند که الان بگویند تورم صفر است. اتفاقی که در دولت رئیسی افتاده این است که قیمت کالا‌های اساسی در این دو سال به شدت افزایش پیدا کرده است. وقتی قیمت روغن و برنج ۵ برابر شده است یعنی تورم بالای کالا‌های اساسی که نمی‌توان در آمار‌ها آن را پنهان کرد.

او افزود: اینکه آمار محدود شود به نفع رانت خواران، دلالان، کلاه برداران و واسطه گران است. برای اینکه فضای کسب و کار در تولید مناسب شود، باید شفافیت صورت بگیرد. وقتی اطلاعات شفاف نیست، یک کلاه بردار از یک خانه در انتهای میدان شوش به فرمانیه می‌رود؛ بنابراین اقتصاد ایران به شدت نیاز به شفافیت اطلاعات نیاز دارد. الان قانون بودجه ۱۴۰۲ و جداول پیوست و اعداد و ارقام آن هم منتشر نشده است.

پازوکی ادامه داد: پول در جایی سرمایه‌گذاری می‌شود که ثبات و امنیت باشد. چرا کشور‌های خارجی علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری در ایران نشان نمی‌دهند؟ برآورد سرمایه ایرانیان خارج از کشور ۸۰۰ الی ۲ هزار میلیارد دلار است. اگر ۱۰ درصد این بود که ۸۰ میلیارد دلار است وارد اقتصاد ایران شود، مشکل بیکاری ما رفع می‌شود. اما چرا این اتفاق نمی‌افتد؟ چون می‌ترسند؛ ما باید فرهنگ مصادره را کنار بگذاریم. مصادره باید برای کسانی انجام شود که کلاه‌برداری کرده است.

پازوکی درباره فقدان توجه به علم اقتصاد در انتشار آمار گفت: مشکل ما عدم دانش و جهالت است. کشور‌های عضو بریکس عضو اصلی اف. ای. تی. اف هستند؛ در ایران مقامات نمی‌فهمند که اگر اف. ای. تی. اف را نپذیرید هیچ کشور عضو بریکس با شما کار نمی‌کند. پیمان شانگ‌های هم به همین سرنوشت دچار شده است. برزیل و چین بزرگترین مراودات اقتصادی شان با آمریکاست؛ من نمی‌فهمم این‌ها چه می‌گویند وقتی صحبت از همراهی ایران و چین در کنار زدن دلار می‌کنند. همین آقایی که رئیس مرکز آمار شده من مصاحبه‌ای دیدم اصلا نمی‌داند خط فقر چیست. ایشان از دانشگاه امام صادق آمده و صفر کیلومتر رئیس مرکز آمار شده است.