اقتصادسنج| به گفته کارشناسان گاهی سود مشاغل کاذب ۱۰ برابر مشاغل رسمی است و متأسفانه روند اقتصاد غیرمولد در کشور باعث روند صعودی مشاغل کاذب در کشور شده است.

با توجه به سود فعالیت های غیرتولیدی، گرایش بیشتری به سمت مشاغل غیررسمی وجود دارد

افزایش هزینه های زندگی و پایین بودن دستمزد مصوب شورای عالی کار باعث شده است که به اعتقاد فعالان کارگری، جوانان تحصیل کرده و غیر تحصیل کرده تمایل به کار مولد و تولیدی نداشته باشند.

رونق تولید به معنی افزایش تولید ناخالص داخلی و ارزش پولی کالاها و خدمات نهایی تولید‌شده توسط واحدهای اقتصادی در دوره زمانی معین نسبت به دوره قبل از آن است که البته این افزایش درمجموع حاصل‌شده و الزاماً به معنی افزایش تک‌تک اجزای تولید ناخالص داخلی نیست؛ اما می تواند زمینه ساز ایجاد اشتغال باشد.

بر اساس تحقیقات علمی، با بالاتر رفتن نرخ تورم، اثر مثبت پایه پولی بر نرخ بیکاری تشدید می شود. به عبارت ساده تر بالاتر رفتن تورم، افزایش پایه پولی اثر بیشتری بر کاهش اشتغال داشته است که با توجه به افزایش پایه پولی طی سال های اخیر و همچنین تورم های بالا در اقتصاد ایران، بالا رفتن نرخ بیکاری پیش بینی می شد.

درست است که طبق گزارش های مرکز آمار نرخ بیکاری در طی سال های اخیر کمترین میزان را داشته اما مسئله ای که در حال حاضر مورد توجه جامعه قراردارد، این است که مردم این کاهش بیکاری وافزایش اشتغال را حس نمی کنند.

به نظر می‌رسد علت اصلی این امر شاخص‌هایی است که مسئولان برای اشتغال و بیکاری تعریف کرده‌اند، در شاخص‌های جهانی اشتغال که وزارت کار هم براساس آن آمار می‌دهد، این است که اگر فردی در هفته یک ساعت هم مشغول به کار باشد، شاغل محسوب می‌شود. شاید دلیل اصلی این است که میزان اندازه گیری اشتغال با واقعیت همخوانی زیادی ندارد.

علاوه بر اینکه بیکاری این روزها دغدغه بسیاری از جوانان است، میزان دستمزد به پرسش اصلی جوانان هنگام مراجعه برای یافتن شغل تبدیل شده است. به اعتقاد فعالان کارگری شاید بتوان گفت که سطح پایین دستمزد زمینه ساز گسترش مشاغل کاذب و غیر مولد است.

از این رو به نظر می رسد شغل های کاذب و زیرزمینی روز به روز از رونق بیشتری برخوردار می شوند و اغلب افراد به دلیل تنگناهای اقتصادی و افزایش بی رویه مخارج ها به آن ها روی می آورند.

به نحوی که برخی نیروهای انسانی فعال به جای این که ابزاری برای تولید بیشتر داخلی و سرعت بخشیدن به چرخه توسعه اقتصادی باشند، با بازار مشاغل کاذب شده و بدون هیچ گونه بیمه و داشتن امنیت شغلی به دنبال کسب درآمد هستند. در حالی که دولت سالانه اعتبارات زیادی را برای ایجاد مشاغل پایدار در نظر می گیرد اما مشاغل بدون شناسنامه و کنترل، گوی سبقت را از تولید می گیرد و گردش مالی زیادی از این طریق از دسترس خارج می شود.

مشاغلی که در بسیاری از موارد نه تنها منفعتی برای نظام اقتصادی کشور نداشته، بلکه آسیب های جدی را متوجه جامعه می سازند و متاسفانه روند رو به رشد اقتصاد غیرمولد در کشور باعث روند صعودی مشاغلی از این دست در سال های اخیر شده است.

از این رو برای توسعه اقتصادی پایدار، حمایت از مشاغل رسمی، ایجاد شرایط کسب و کار ، تشویق کارآفرینی، بهبود زیرساخت ‌ها و توسعه منابع انسانی الزامی است.

در جامعه فعلی، سود فعالیت های غیرتولیدی بیشتر از تولید است و به همین دلیل مردم گرایش بیشتری به سمت مشاغل غیررسمی پیدا کرده اند و هرچه آمار اشتغال در بخش خدمات در کشور بالاتر رود، گرایش به سمت مشاغل کاذب بیشتر خواهد شد.

شغل هایی که شاغلان غیر رسمی در آن مشغول به فعالیت اند گاها عجیب به نظر می رسد؛ اما مزیت آن برای صاحبانش فرار از بی پولی ناشی از بیکاری و درآمد است. گفته‌های فعالان عرصه اشتغال کشور نشان می دهد که جمعیت شاغلان غیررسمی کشور وضعیت بهتری دارند، تا جایی که برخی مشاغل لوکس و کاذب تا ده برابر یک شغل رسمی درآمد دارند.

رکود در بازار کار رسمی و ناتوانی کارجویان در ورود به مشاغل شناخته شده، باعث فضاهای ایجاد شده در بازارهای دلالی و فراهم بودن زمینه های واسطه گری در اقتصاد ایران شده است تا روند رو به رشد مشاغل غیر رسمی بسیار چشمگیر باشد. تا جایی که هم اکنون صدها هزار نفر در بخش غیر رسمی اقتصاد ایران حضور دارند و از این طریق کسب درآمد می کنند و روزگار می گذرانند.

متاسفانه اقتصاد معیوب، شاغلان غیر رسمی را تا حدودی به رسمیت می شناسد و بستر اقتصاد نامطلوب کشور زمینه های فعالیت برای این اقتصاد را بیشتر از قبل فراهم می سازد.

کارشناسان مسائل اقتصادی درباره گرایش مردم به مشاغل کاذب می گویند:گاهی سود مشاغل کاذب 10 برابر مشاغل رسمی است و متأسفانه روند اقتصاد غیرمولد در کشور باعث روند صعودی مشاغل کاذب در کشور شده است.

آن ها اظهار می دارند: عدم ایجاد اشتغال در صنعت و کشاورزی باعث شده است که اشتغال در مشاغل غیر رسمی گسترش یابد. افزایش میزان سودآوری و عدم ارتباط با سازمان‌ها و ارگان‌های ذی صلاح در بخش مشاغل کاذب باعث گرایش نیروی کار جوان به سمت مشاغل غیر رسمی در کشور شده است. در حاضر 45 درصد از اشتغال کشور در بخش خدمات است.

این عده می گویند: آمارها حاکی از این است که 45 درصد مشاغل در بخش خدمات است، از آنجایی که در مشاغل کاذب بحث عدم پرداخت مالیات و عدم رعایت استاندارها مطرح است همین موضوع باعث علاقه افراد به فعالیت در این بخش می‌شود.

کارشناسان با تأکید بر اینکه مشاغل کاذب در ایران شناسنامه ندارند، می افزایند: یکی از عواملی که باعث توسعه و افزایش مشاغل غیررسمی و دلالی می‌شود، رکود بازارهای کار رسمی است؛ ناتوانی دولت‌ها در ایجاد اشتغال برای جوانان باعث رونق یک بازار کار موازی در کشور شده است.

آن ها با اشاره به اینکه دولت باید برای هدایت کردن کارجویان به سمت بازارهای کار رسمی کشور برنامه ریزی داشته باشد، می افزایند: اگر امروز به فرهنگ کار و ارزش کار کمتر بها داده می‌شود، به این دلیل است که افراد به دنبال حفظ معیشت خود و تامین خانواده هستند و ناچار به سمت شغل‌های کاذب و عمدتا خدماتی می روند. مولفه های تقویت تولید، انگیزه کار، حقوق و دستمزد و بهره وری بنگاه است که اگر این موارد رعایت شود به مهار تورم هم نزدیک خواهیم شد.