اقتصادسنج | کسانی که تجربه رانندگی طولانی مدت با یک خودرو را دارند، حتما با گاز خوردن بی‌دلیل ماشین مواجه شده‌اند. البته تجربه نشان می‌دهد که ماشین‌های وارداتی موجود در بازار کمتر با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. قبل از هر چیز باید توجه داشته باشید که گاز خوردن ماشین اتومات یا دنده‌ای شما، دور موتور را بالا می‌برد. طبیعی است که این اتفاق در بلندمدت اصلا خوشایند نیست و باعث آسیب دیدن قطعات پیشرانه می‌شود. به‌همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم که در صورت مشاهده این اتفاق، فورا به‌دنبال راه چاره باشید. برای حل مشکل باید علت گاز خوردن ماشین را پیدا کنید.

شاید بد نباشد در ابتدا یک تعریف ساده و مختصر از مفهوم گاز خوردن ماشین ارائه کنیم. با چند بار سوار شدن به یک ماشین می‌توانید متوجه قدرت شتاب‌گیری آن شوید. به زبان ساده متوجه می‌شوید که وقتی در یک سرعت خاص پا را روی پدال گاز فشار می‌دهید، شتاب خودرو چه تغییری می‌کند.

گاهی اوقات پیش می‌آید که نتیجه گاز دادن برخلاف انتظار شماست. به عبارت دیگر هرچه پدال گاز را فشار می‌دهید، شاهد افزایش شتاب ماشین نیستید. این اتفاقی است که در عرف رایج تحت عنوان گاز خوردن ماشین شناخته می‌شود.

علت گاز خوردن ماشین چیست؟

جدای از آنکه دلیل گاز خوردن ماشین چیست، باید توجه داشته باشید که این اتفاق در حین رانندگی مشکلاتی را به‌همراه خواهد داشت. ضمن اینکه تاثیر زیادی روی افت قیمت ماشین در بازار خرید و فروش دست دوم دارد. به‌همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم حتما قبل از خرید یا فروش خودرو، این موضوع را بررسی کنید.

۱۱ علت گاز خوردن ماشین عبارت‌اند از:

آسیب دیدن استپر موتور

گیر کردن سیستم ترمز

خراب شدن دریچه گاز یا سنسور آن

مشکلات پدال گاز خودرو

آسیب دیدن سنسور مپ خودرو

برهم خوردن آب‌بندی منیفولد ورودی هوا

آسیب دیدن سنسور دور موتور

مشکل ECU خودرو

آسیب دیدن انژکتور

مشکل در پمپ بنزین خودرو

مشکل پیدا کردن سیم کلاچ

پیدا کردن راه‌حل برای بعضی از دلایل گاز خوردن ماشین چندان پیچیده نیست. در عوض برخی دیگر از مشکلات نیز هستند که گره آن‌ها تنها به دست تعمیرکاران خبره باز می‌شوند. در این قسمت هر یک از دلایل گاز خوردن ماشین را جداگانه بررسی می‌کنیم.

۱. آسیب دیدن استپر موتور

معمولا وقتی در جستجوی علت گاز خوردن خودرو اول صبح به تعمیرگاه مراجعه می‌کنید، اولین موضوعی که توسط تعمیرکار بررسی می‌شود، بررسی وضعیت استپر موتور است. استپر یک عملگر (Actuator) در موتور خودرو است که میزان هوای ورودی به موتور را تنظیم می‌کند.

داستان از این قرار است که یونیت موتور، اطلاعات سنسورهای مختلف مانند حسگر موقعیت میل سوپاپ، دور موتور، موقعیت دریچه گاز و اکسیژن و … را حین روشن بودن ماشین دریافت می‌کند. سپس با پردازش اطلاعات، وضعیت موتور را تشخیص می‌دهد. بر اساس رفتار راننده، یونیت موتور، فرمان لازم برای عملکرد استپر را صادر می‌کند. به‌عنوان مثال وقتی پا را روی پدال گاز فشار می‌دهید، نیاز به هوای بیشتری درون موتور وجود دارد. بنابراین استپر، اجازه ورود هوای بیشتر را به موتور می‌دهد.

طبیعی است که خراب شدن این قطعه مشکلاتی را در پی خواهد داشت. به‌عنوان مثال خودرو در حالت درجا خاموش می‌شود. همچنین در دور موتور بالا نیز خرابی استپر، مهم‌ترین علت گاز خوردن ماشین است. معمولا در این شرایط راهی جز تعویض استپر برای رفع مشکل وجود ندارد. ممکن است بعد از تعوض استپر نیز مشکل حل نشود. اگر کنجکاو هستید که علت گاز خوردن ماشین بعد از تعویض استپر را بشناسید، ادامه متن را دنبال کنید.

۲. خراب شدن دریچه گاز یا سنسور آن

گاهی اوقات علت گاز خوردن و حرکت نکردن ماشین، خرابی سنسور دریچه گاز است. این سنسور یکی از قطعات مهم در سیستم سوخت رسانی ماشین است. وظیفه آن اندازه‌گیری میزان باز یا بسته بودن دریچه گاز در موتورهای انژکتوری است. داده‌هایی که توسط این سنسور تولید می‌شوند، در اختیار ایسیو (ECU) ماشین قرار می‌گیرند.

کامپیوتر ماشین با بررسی اطلاعات دریافتی متوجه می‌شود که دریچه گاز موتور در چه وضعیتی قرار دارد. همان‌طور که می‌دانید دریچه گاز با فشار دادن پدال گاز باز می‌شود و با رها کردن آن شروع به بسته شدن می‌کند.

در چنین شرایطی اگر سنسور دریچه گاز خراب شود، اطلاعات به‌درستی در اختیار ایسیو قرار نمی‌گیرد. در نتیجه این قطعه فرمان صحیح با توجه به نیاز ماشین برای حرکت کردن را صادر نمی‌کند. به‌عنوان مثال در حالت درجا ممکن است فرمان باز شدن دریچه با فشار دادن پدال گاز صادر نشود. به‌همین دلیل اکسیژن کافی به محفظه احتراق نمی‌رسد و عملا خودرو حرکت نمی‌کند.

البته باید توجه داشته باشید که همواره مشکل مربوط به سنسور دریچه گاز نیست؛ بلکه گاهی اوقات این دریچه گاز است که به‌هر دلیل خراب می‌شود. در این حالت عملا دریچه گاز به صورت ثابت باقی می‌ماند و فشار دادن یا ندادن پدال گاز، تاثیری در تغییر وضعیت آن ندارد. گاهی اوقات علت گاز خوردن ماشین در حالت خلاص، خرابی دریچه گاز موتور است.

۳. مشکلات پدال گاز خودرو

علت گاز خوردن ماشین در حال حرکت ممکن است پارگی سیم پدال گاز باشد. هر چند این اتفاق خیلی نادر است؛ اما معمولا برای خودروهای فرسوده‌ای که عمر مفید خود را پشت سر گذاشته‌اند، رخ می‌دهد. پاره شدن سیم پدال در حین حرکت باعث می‌شود که عملا با فشار دادن پدال، پیغامی به ایسیو و موتو ارسال نشود. در نتیجه شاهد کاهش سرعت و حتی خاموش شدن ماشین خواهید بود.

گاهی اوقات ممکن است شاهد سفت شدن پدال گاز نیز باشیم. این موضوع با فشار دادن پدال به‌راحتی مشخص می‌شود. در چنین شرایطی معمولا سیم پدال گاز نمی‌تواند ماموریت خود را به‌درستی انجام دهد. به‌همین دلیل با فشار دادن پدال، شاهد گاز خوردن ماشین خواهید بود. اگر مشکل مربوط به برهم خوردن تنظیم سیم پدال باشد، می‌توان آن را مجدد تنظیم کرد. در غیر این صورت باید سیم پدال را جایگزین کنید.

۴. آسیب دیدن سنسور مپ خودرو

سنسور مپ یکی دیگر از حسگرهایی است که میزان هوای ورودی به موتور را اندازه‌گیری می‌کند. این سنسور به‌صورت مستقیم با ECU در ارتباط است. داده‌های اندازه‌گیری شده را برای ایسیو ارسال می‌کند. کامپیوتر خودرو نیز با دریافت این اطلاعات و داده‌های سایر سنسورها، وضعیت دریچه هوای موتور را به‌دقت کنترل می‌کند. سنسور مپ تنها در خودروهای انژکتوری وجود دارد.

خراب شدن این سنسور ممکن است باعث اختلال در میزان باز و بسته بودن دریچه ورودی هوای موتور شود. در نتیجه شاهد گاز خوردن ماشین پراید، تیبا و … حین حرکت خواهید بود. معمولا سنسور مپ نیز قابلیت تعمیر ندارد و در صورت خرابی باید به‌فکر تعویض آن باشید.

۵. برهم خوردن آب‌بندی منیفولد ورودی هوا

اگر شاهد گاز خوردن ماشین در حالت درجا یا حین حرکت هستید، همیشه نباید نسبت به خرابی استپر یا سنسورهایی که در نزدیکی دریچه منیفولد ورودی هوا قرار می‌گیرد، حساس شوید. گاهی اوقات مشکل مستقیم متوجه منیفولد است.

همان‌طور که احتمالا تا اینجا متوجه شدید، منیفولد ورودی، هوا و سوخت را به‌سمت محفظه احتراق موتور هدایت می‌کند. خیلی بعید است که بدنه منیفولد سوراخ شود؛ اما این احتمال وجود دارد که در محل اتصال منیفولد با سرسیلندر، آب‌بندی به‌هم بخورد. برای آب‌بندی از واشرهایی استفاده می‌شود که به‌مرور زمان در معرض خوردگی قرار دارند. اگر این اتفاق رخ دهد، ورود هوا به موتور مختلف می‌شود که بعضی مواقع علت گاز خوردن ماشین نیز به‌شمار می‌رود.

۶. آسیب دیدن سنسور دور موتور

سنسور دور موتور یکی قطعه مهم در خودروهای انژکتوری است. این قطعه نقش تعیین کننده‌ای در تنظیم زمان جرقه‌زنی خودرو دارد. سنسور دور موتور، موقعیت مکانی پیستون و سرعت دوران میل لنگ را اندازه‌گیری می‌کند. سپس این داده‌ها را در قالب سیگنال به ایسیو ارسال می‌کند. بر اساس این اطلاعات، ECU تشخیص می‌دهد که چه زمان پیستون در نقطه مرگ بالا قرار می‌گیرد و در همان لحظه دستور جرقه زدن را به شمع‌ها می‌دهد.

گاهی اوقات علت گاز خوردن ماشین حین تعویض دنده در حال حرکت، خرابی سنسور دور موتور است. این اتفاق باعث می‌شود که عملا تنظیم زمان جرقه‌زنی خودرو برهم بخورد. به‌همین دلیل ممکن است که شاهد گاز خوردن ماشین در حال حرکت باشید. سنسور دور موتور نیز قابل تعمیر نیست و در صورت خرابی باید آن را تعویض کنید.

۷. مشکل ECU خودرو

در مواقعی دلیل گاز خوردن ماشین، آسیب دیدن سنسورهای مختلف نیست. بلکه ممکن است مغز خودرو یعنی ECU دچار مشکل شود. در این حالت ارسال داده‌های مربوط به وضعیت بخش‌های مختلف موتور توسط سنسورها به ایسیو به‌درستی صورت می‌گیرد. اما ECU قادر نیست که اطلاعات را به‌درستی پردازش کند. در نتیجه نمی‌تواند دستورات مناسب برای تنظیم عملکرد بخش‌های مختلف خودرو را صادر کنید. این وضعیت مشکلات زیادی را به‌دنبال دارد که گاز خوردن ماشین تنها یکی از آن‌هاست.

۸. آسیب دیدن انژکتور

علت گاز خوردن خودرو هنگام استارت زدن می‌تواند خرابی انژکتور باشد. انژکتور خودرو یک قطعه مکانیکی یا الکترومغناطیسی است که وظیفه پاشش سوخت به‌صورت قطره‌های ریز درون محفظه احتراق را بر عهده دارد. به این ترتیب سوخت و هوا به‌خوبی با هم ترکیب می‌شوند و در نتیجه ترکیب سوخت باکیفیت برای احتراق در موتور به دست می‌آید.

خراب شدن انژکتور باعث می‌شود که ترکیب سوخت و هوا به‌خوبی در محفظه احتراق موتور صورت نگیرد. در نتیجه این اتفاق، راندمان موتور کاهش پیدا می‌کند. وقتی مشکل تشدید می‌شود، ممکن است که عملا انژکتور سوخت را به‌داخل محفظه احتراق تزریق نکند. در نتیجه ابتدا ماشین گاز می‌خورد و سپس خیلی زود خاموش می‌شود.

۹. مشکل در پمپ بنزین خودرو

دلیل گاز خوردن خودرو تیبا، کوییک، و سایر ماشین‌های ایرانی ممکن است مربوط به مشکل در رساندن سوخت به انژکتور باشد. وقتی خودرو روشن است، فارغ از این که در حالت درجا قرار دارد یا حرکت می‌کند، باید جریان پیوسته‌ای از باک سوخت به سمت موتور برقرار شود.

این وظیفه بر عهده پمپ بنزین ماشین است. اگر به‌هر دلیل این قطعه دچار مشکل شود، جریان سوخت به‌صورت پایدار به موتور نمی‌رسد. در این شرایط طبیعی است که هرچه گاز بدهید، خودرو شتاب نگیرد. چرا که عملا انرژی برای به حرکت درآوردن خودرو تامین نمی‌شود.

۱۰. مشکل پیدا کردن سیم کلاچ

اصلی‌ترین علت گاز خودرون ماشین هنگام کلاچ گرفتن، مشکل پیدا کردن سیم کلاچ است. امکان سفت شدن یا پاره شدن این سیم در شرایط مختلف وجود دارد. این سیم است که نقش رابط بین پدال کلاچ با سیستم انتقال قدرت ماشین را ایفا می‌کند. در چنین شرایطی طبیعی است که خرابی سیم کلاچ، انتقال قدرت در ماشین را مختلف می‌کند. یکی از مشکلاتی که این موضوع به همراه دارد، گاز خوردن ماشین است.

۱۱. گیر کردن سیستم ترمز

علت گاز خوردن ماشین هنگام ترمز گرفتن، گیر کردن قطعات سیستم ترمز است. این مشکل به‌دلایل گوناگونی مانند ساییدگی بیش از حد لنت‌ها، مشکل در بوستر ترمز، نفوذ هوا به‌درون روغن ترمز یا تنظیم نبودن اجزای سیستم ترمز رخ می‌دهد. هرچند خطرات گیر کردن قطعات سیستم ترمز خیلی جدی‌تر از گاز خوردن ماشین است؛ اما باید توجه داشته باشید که گاز خوردن ماشین، نشانه‌ای مهم قبل از بروز حوادث جدی‌تر است.

گاز خوردن ماشین در کدام خودروها بیشتر اتفاق می‌افتد؟

همان‌طور که در مقدمه اشاره کردم، مشکل گاز خوردن ماشین در خودروهای داخلی نسبت به ماشین‌های وارداتی به‌مراتب بیشتر رخ می‌دهد. از آن گذشته هر چه یک خودرو بیشتر کار کند، احتمال بروز این مشکل در آن افزایش پیدا می‌کند.

یکی از موضوعاتی که لازم است در اینجا اشاره کنیم، گاز خوردن ماشین بعد از شستن موتور است. همان‌طور که مشاهده کردید، بسیاری از سنسورهای خودرو نقش موثری در جلوگیری از گاز خوردن آن دارند. این قطعات، الکتریکی هستند و به‌همین دلیل احتمال آسیب دیدن آن‌ها حین موتورشویی زیاد است. پیشنهاد می‌کنیم در صورتی که به‌هر دلیل قصد شستن موتور خودرو خود را دارید، حتما به کارواش‌های معتبر و حرفه‌ای در این زمینه مراجعه کنید.

راه حل گاز خوردن ماشین چیست؟

مهم‌ترین مشکلاتی که باعث گاز خوردن ماشین می‌شوند را بررسی کردیم. رفتار شما به‌عنوان راننده یکی از عوامل مهم در جلوگیری از آسیب دیدن قطعات اصلی ماشین است. بنابراین سعی کنید همواره اصول تخصصی برای مراقبت از قطعات مختلف ماشین را حین رانندگی رعایت کنید.

از آن گذشته مراجعه دوره‌ای به تعمیرگاه برای بررسی سلامت قطعات مختلف الکترونیکی مانند سنسورها به شما کمک می‌کند تا حد ممکن جلوی گاز خوردن ماشین را بگیرید. در بسیاری از موارد اگر قطعات آسیب ببینند، امکان تعمیر آن‌ها وجود ندارد و باید به‌فکر تعویض‌شان باشید.

کلام پایانی

در این مطلب ۱۱ علت گاز خوردن ماشین را بررسی کردیم. واقعیت این است که در طول چند سال رانندگی باید خود را مواجهه با معضل گاز خوردن خودرو آماده کنید. کمتر راننده با سابقه‌ای را می‌توان یافت که چنین اتفاقی را تجربه نکرده باشد. نکته اساسی این است که با مشاهده گاز خوردن ماشین، قبل از بروز مشکلات جدی‌تر به تعمیرگاه مراجعه کنید تا راه چاره‌ای برای وضعیت به‌وجود آمده بیابید.

همراه مکانیک/