زنگ خطر برای خودروهای چینی در ایران به صدا درآمد/ حذف این خودروها از بازار ایران در راه است؟

اقتصادسنج؛ صنعت خودروی چین تا سه سال آینده کاملاً برقی می‌شود؛ این موضوع را می‌توان جدیدترین چالش صنعت خودروی ایران دانست که طی سال‌های اخیر با ممنوع کردن واردات، بازار خودروهای خارجی را محدود به خودروهای مونتاژی چینی و البته قطعات این کشور کرد.

پس از تحریم‌ها صنعت خودروی ایران با تکیه بر قطعات چینی توانست بقای خود را حفظ کند؛ با افزایش قیمت دلار خودروسازان تصمیم گرفتند تا عمق داخلی‌سازی قطعات و خودرو‌ها را افزایش دهند، اما رخنه‌ی چین در بازار خودرو ایران به حدی است که حذف چین از این صنعت تقریباً امری محال است.

با این حال چینی‌ها تصمیم گرفتند که نهایتاً تا سه سال آینده صنعت خودروی خود را به سمت برقی‌شدن ببرند. بنابراین صنعت خودروی ایران هم چاره‌ای جز حرکت به این سمت ندارد؛ در غیر این صورت باید باید شاهد حذف خودروهای چینی و احتمالاً قطعات آن‌ها از بازار باشیم.

 سرنوشت مونتاژ‌کاران چه می‌شود؟

تقریباً تمام مونتاژ‌کاران داخلی سعی دارند تا با وارد کردن نمونه‌های آزمایشی خودرو‌های برقی در واحد‌های تحقیق و توسعه خود گامی هر چند کوچک ولی رو به جلو در این حوزه بردارند، اما واقعیت این است که علاج خودروهای برقی را باید در صنعت دیگری جست‌و جو کرد.

با توجه به نبود توسعه‌ی متناسب با جمعیت زیرساخت‌های حوزه انرژی با جمعیت کشور معضل کمبود تولید برق به ویژه در فصول گرم سال دامن‌گیر تمام صنایع می‌شود. به روایت دیگر باید گفت بر فرض اینکه تکنولوژی تولید خودروهای برقی در ایران وجود داشته باشد، احتمالاً برق کارخانه‌ی تولید خودروی برقی در تابستان قطع می‌شود.

در حال حاضر چند سالی است که تقریباً از نیمه‌ی دوم خرداد برق واحد‌های صنعتی برای باقی ماندن واحد‌های اداری ومسکونی در شبکه برق قطع می‌شود؛ حال در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار داشت که بار عظیمی به اسم شارژ خودروهای برقی را بر شبکه‌ی برق کشور تحمیل کرد.

کمبود جایگاه و زمان برای شارژ خودروهای برقی

یکی دیگر از اصلی‌ترین دغدغه‌ها برای ورود خودروهای برقی به چرخه حمل و نقل ایران در کنار کمبود برق بحث جایگاه‌های شارژ و زمان‌بر بودن شارژ کردن خودروهای برقی است. در حال حاضر در تهران تعداد جایگاه‌های شارژ ویژه خودروهای برقی به عدد انگشتان یک دست نمی‌رسد و تعداد دستگاه‌ها هم تامین کننده نیاز استفاده هر روزه نیست.

در صورت نبود قطعات چینی در بازار ایران چند سناریو رخ می‌دهد. اولین سناریو این است که تقریباً تمام شرکت‌ها مونتاژ کننده اعم ازمدیران‌خودرو، بهمن و کرمان‌موتور عمده یا تمام خطوط خود را از دست می‌دهند و باید به فکر محصولات جایگزین باشند که با وضعیت سیاسی و بین‌المللی فعلی تقریباً محال است.

سناریوی دوم بلا استفاده شدن خودروهای چینی نظیر انواع برلیانس، تیگو و ام وی ام که در گذشته مونتاژ شده‌اند، است. این رخداد موجب منجر به افزایش نیاز خودرو در بازار می‌شود.

سناریوی سوم، افزایش خودروهای ناقص در حالت خوش‌بینانه و خاموش شدن خطوط تولید در حالت بدبینانه است.

اجماع این سه سناریو یعنی حرکت صنعت خودروی ایران به سمت ورشکستگی علنی و احتمالاً تعطیلی.

البته یک حالت فرضی محال را هم می‌توان در نظر گرفت و آن هم داخلی‌سازی تمام خودروهای روی خطوط تولید است که احتمالاً منجر به ایجاد رانت بیشتر، افزایش انحصار و در نهایت کاهش کیفیت محصولات شود.

آیا معادن ایران می‌توانند نیاز باتری کشور را برطرف کنند؟

چند ماه قبل خبری مبتنی بر کشف یک معدن لیتیوم عظیم در ایران منتشر شد. بسیاری از افراد معتقدند که این معدن نه‌تنها می‌تواند کشور را از واردات لیتیوم بی‌نیاز کند، بلکه می‌تواند ایران را به بزرگ‌ترین صادر‌کننده لیتیوم در منطقه تبدیل کند.

با نگاهی به تجربیات مربوط به حوزه معدن در کشور می‌توان گفت که ابتدا به ساکن این معدن هنوز آماده بهره‌برداری نیست و مضاف بر آن میل به خام‌فروشی و به پول رسیدن به حدی در ایران زیاد است که احتمال تاسیس کارخانه و تبدیل لیتیوم خام به باتری بسیار پایین‌‎تر از خام‌فروشی است.

خبر مثبت درباره آینده چیست؟

تجربه تولیدکنندگان چینی نشان داده است که یکی از مزیت‌های رقابتی تولیدکنندگان این کشور تولید قطعات و وسایلی است که برای کشور‌های صنعتی دیگر به صرفه نیست. در حال حاضر نیز چین مشغول به تولید قطعات خودروهایی است که در بهترین حالت باید گفت ۲۰ سال پیش از خط‌تولید کنار گذاشته شده‌اند.

این موضوع می‌تواند مسکنی باشد برای صنعت بیمار و ‌بحران‌زده خودروی ایران تا بتواند به همین روش کج‌دار و مریز ادامه دهد.