ویتامین C یا زینک؛ کدامیک برای تقویت سیستم ایمنی مفیدتر است؟

اقتصادسنج| هیچ مکملی نمی‌تواند مانع ابتلا به بیماری شود اما در صورتی که بدن کمبود داشته باشد، مصرف مکمل می‌تواند به بهبود عملکرد طبیعی سیستم ایمنی کمک کند.

ویتامین C محلول در آب است و بدن قادر به تولید آن نیست، بنابراین باید از طریق غذا یا مکمل دریافت شود. این ویتامین خاصیت آنتی‌اکسیدان دارد و در ترمیم زخم، تولید کلاژن و جذب آهن نقش ایفا می‌کند. زنان روزانه حدود ۶۵ تا ۷۵ میلی‌گرم و مردان حدود ۷۵ تا ۹۰ میلی‌گرم ویتامین C نیاز دارند. بیشتر افراد این میزان را از طریق غذا دریافت می‌کنند اما افراد سیگاری، کسانی که برنامه غذایی محدود دارند یا افراد مبتلا به برخی بیماری‌ها مانند سرطان یا اختلال جذب ممکن است دچار کمبود شوند.

زینک هم یک ماده معدنی کمیاب است که در سلول‌های سراسر بدن وجود دارد و برای عملکرد طبیعی سیستم ایمنی، ترمیم زخم، حس چشایی و بویایی و تولید دی‌ان‌ای ضروری است. بدن نمی‌تواند زینک را ذخیره یا تولید کند، بنابراین باید از طریق برنامه غذایی یا مکمل تامین شود. زنان روزانه به ۸ تا ۱۲ میلی‌گرم و مردان به ۱۱ میلی‌گرم روی نیاز دارند.

برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند ویتامین C ممکن است پاسخ ایمنی را از طریق افزایش طول عمر سلول‌های T (یکی از انواع مهم گلبول‌های سفید خون که نقش اصلی را در پاسخ ایمنی تطبیقی ایفا می‌کند) تقویت کند. زینک نیز برای عملکرد سلول‌های ایمنی مانند سلول‌های T و سلول‌هایی که ویروس‌ها را از بین می‌برند، ضروری است.

با این حال، پزشکان می‌گویند تعیین مزیت یکی بر دیگری دشوار است زیرا هر دو نقش مستقلی در سیستم ایمنی دارند و کمبود هیچ‌یک مطلوب نیست. اگر فردی از طریق برنامه غذایی میزان کافی از این مواد را دریافت کند به مصرف مکمل نیاز ندارد زیرا شواهد علمی کافی برای اثبات تاثیر دزهای بالای مکمل‌ها در پیشگیری از بیماری وجود ندارد.

برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که زینک می‌تواند مدت زمان سرماخوردگی را کوتاه کند و ویتامین C ممکن است شدت بیماری را کاهش دهد، اما این یافته‌ها گسترده و قطعی نیستند.

به گزارش ایندیپندنت، علائم کمبود ویتامین C نادر است اما در صورت تداوم کمبود، ممکن است فرد به بیماری اسکروی (اسکوربوت) مبتلا شود که با خستگی، التهاب لثه، لکه‌های بنفش روی پوست، درد مفاصل، لق شدن دندان‌ها و کم‌خونی همراه است. سطح پایین‌تر از حد طبیعی ویتامین C همچنین می‌تواند باعث افزایش دفعات ابتلا به سرماخوردگی شود. کمبود زینک هم سبب کاهش حس بویایی و چشایی، کندی روند ترمیم زخم‌ها و اختلال در حافظه و تمرکز می‌شود.

در عین حال هر دو ماده ممکن است با داروها تداخل داشته باشند. ویتامین C ممکن است با داروهای استاتین، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی تداخل پیدا کند و زینک می‌تواند جذب آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند «سیپروفلوکساسین» و «تتراسایکلین» را کاهش دهد و همچنین بر جذب داروی «پنی‌سیلامین» که برای آرتریت روماتویید استفاده می‌شود، اثر بگذارد. از سوی دیگر داروهای ادرارآور کاهش فشار خون ممکن است باعث دفع بیشتر زینک از بدن شوند.

بهترین راه دریافت ویتامین C از طریق غذاهایی مانند فلفل دلمه‌ای قرمز، آب پرتقال، پرتقال، آب گریپ‌فروت، کیوی، فلفل سبز و کلم بروکلی است. گوشت گاو، جو دوسر، تخم کدو، سینه بوقلمون و پنیر چدار هم از منابع غنی زینک محسوب می‌شوند.

کارشناسان توصیه می‌کنند افرادی که نگرانند کمبود این مواد مغذی را داشته باشند به پزشک مراجعه کنند تا در صورت نیاز، آزمایش خون بدهند زیرا فقط از طریق آزمایش خون می‌توان از میزان دقیق ویتامین C و زینک در بدن مطلع شد.