دارایی های آزادشده ایران قرار است کجا خرج شود؟

اقتصادسنج| مدیر کل دارایی ارزی بانک مرکزی گفت: معادل ارز آزادسازی شده به واردکننده ایرانی و به شرکت‌های دولتی فروخته می‌شود، بنابراین ریال از جامعه جذب و همین موضوع باعث کم شدن میزان نقدینگی و درنتیجه کاهش سرعت تورم خواهد شد.

مجیدی مدیر کل دارایی ارزی بانک مرکزی با حضور در برنامه میز اقتصاد در توضیح روند طی شده برای انتقال پول های بلوکه شده به حساب های ایران، اظهار داشت: با مذاکرات و صحبت‌هایی که انجام گرفت یک فرآیند تبدیلی و انتقالی در مورد این وجوه تصمیم گرفته شد و به این ترتیب عمل شدش که وون کره جنوبی که این ارز‌ها به وون در بانک‌های کره جنوبی نگهداری می‌شد این‌ها تبدیلات لازم در موردش انجام بگیرد و در نهایت به حساب بانک‌های ایرانی در قطر منتقل شود خود این ارز‌ها به وون کره جنوبی در دو بانک ووری سئول، آی بی کی سئول و شعبه سئول بانک ملت در کره جنوبی نگهداری می‌شد تبدیلات لازم در این فرآیند پنج هفته‌ای در رابطه با این وجوه شروع شد در نهایت به یورو تبدیل شد و در نهایت هم روز گذشته معادل یورویی این وجوه وون در کشور کره به حساب‌های شش بانک ایرانی نزد دو بانک قطری منتقل شد و دیروز این وجوه دریافت شد.

وی با اشاره به بانک‌های مرتبط گفت: دو بانک قطری دخان و اهلی و حساب بانک‌های سامان، کارآفرین و گردشگری نزد دخان و حساب‌های بانک‌های کشاورزی، پاسارگاد و شهر نزد بانک اهلی قطر در امر مشارکت دارند.

مدیر کل دارایی ارزی بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که آیا منابعی که الان در قطر داریم قرار است فقط برای کالا‌های غیرتحریمی استفاده شود؟ اعلام کرد: در صحبت‌ها و مذاکراتی که انجام شده توافق شده هم کتبی و هم شفاهی که مصرف این وجوه و پرداخت شان بتواند برای کالا‌های نان سنگشن یا غیرتحریمی باشد، ولی بانک مرکزی اصراری ندارد که حتما در واقع یک گستره وسیعی از پرداخت‌ها در مرد این وجوه اتفاق بیفتد بانک مرکزی برای پرداخت‌هایی که نیاز است برای واردات کشور‌ها انجام بشود دارای منابع متنوعی است در جا‌های مختلف که می‌تواند از آن‌ها استفاده کند این منابع در قبل و در ابتدا، چون ریالش از سمت بانک مرکزی به دولت داده شده جزو ذخایر بانک مرکزی است طبیعتا همان رفتاری که بانک مرکزی در مورد ذخایرش در نقاط مختلف دنیا دارد در مورد این منابع در قطر هم خواهد داشت بسته به نیاز و بسته مسایل مختلفی که بین وزارت خانه‌های دولت است برای مدیریت بازار ارز برای واردات کالا‌ها و خدمات و موارد مورد نیاز هم از آن‌ها استفاده می‌کند.

وی در توضیح تکمیلی درباره پرداخت ریال دارایی های بلوکه شده به دولت در سنوات قبل، تصریح کرد: این وجوه وجوهی است که از محل فروش میعانات گازی به کشور کره جنوبی در حساب‌های مربوط به بانک مرکزی دریافت شده در زمان دریافت این وجوه معادل ریالی این به دولت یعنی به خزانه داری کل کشور و معادل ارزی به ذی نفعان دیگر وجه مثل صندوق توسعه ملی و مثل شرکت ملی نفت ایران داده شده است.

مجیدی ادامه داد: این وجوه حدود سال ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ حاصل شده بعد از دریافت این وجوه معادلش به دولت و ذی نفعان داده شده و در واقع بعد از این پرداخت هم جزو ذخایر بانک مرکزی قرار گرفته است.

مدیر کل دارایی ارزی بانک مرکزی درباره برنامه مشخص این بانک برای استفاده از دارایی های آزاد شده گفت: بانک مرکزی در رابطه با این وجه مثل سایر بخش‌های ذخایر خودش عمل می‌کند این در واقع جزئی از ذخایر بانک مرکزی است برای مدیریت بازار ارز و در واقع پوشش نیاز‌های ارزی جامعه هم از آن استفاده می‌شود که برای خریدن و واردات کالا‌هایی که غیرتحریمی است و در ابتدا کالا‌هایی که جنبه بشردوستانه دارد از آن‌ها استفاده می‌کنیم و برای سایر خرید‌ها هم می‌توانیم از آن استفاده کنیم منتهی مثل سایر ذخایر بانک این را به عنوان ذخایر بانک نگاه می‌کنیم که باید نگهداری بشود و برای خرید و واردات و آن بخشی که برای پوشش نیاز‌های ارزی و بازار ارز هم استفاده است مورد نیاز است بسته به مورد و بسته به آن نیاز روزانه ازش استفاده خواهیم کرد.

مجیدی درباره نقش دارایی های آزاد شده در تقویت ریال و … اینطور توضیح داد: ارز از یک حالتی که برای بانک مرکزی تقریبا در دسترس نبود و قابل استفاده و پرداخت نبود تبدیل شده به حالتی که برای بانک مرکزی در دسترس است و قابل پرداخت و استفاده و فروش به جامعه است. معادل آن میزانی از این ارز که به واردکننده ایرانی و به شرکت‌های دولتی فروخته می‌شود ریال از جامعه جذب می‌شود و همین جذب شدن ریال از جامعه باعث کم شدن میزان نقدینگی در جامعه خواهد شد که همین باعث کاهش سرعت تورم در جامعه می‌شود و به این ترتیب ارزش ریال هم کمک می‌شود که تا حدی حفظ شود و در واقع بتواند به آن ارزش واقعیش نزدیک‌تر بشود.

مجیدی در ادامه در خصوص مجموع طلب های ارزی ایران گفت: در رابطه با ذخایر بانک مرکزی باید این را بگویم که این‌ها در کشور‌های مختلفی وجود دارد به نام تحریم‌هایی که بوجود آمده میزان دسترسی و قدرت پرداخت روی یک سری از این ذخایر محدود شده بعضی از این‌ها در کشور‌های منطقه اند بعضی در کشور‌های قاره‌های دیگرند در مورد هر کدام شان در حال مذاکراتیم که با همکاری وزارت امورخارجه و سایر نهادی ذی ربط بسیار خوب دارد پیش می‌رود درصد‌های توفیق و موفقیت خوبی در موردشان وجود دارد هفتاد درصد هشتاد درصد و آن‌ها را هم مثل همین وجه کره اگر اجازه بدهید به محض حصول نتیجه حتما اعلام می‌کنیم به صورت دقیق در رابطه با این وجهی که از کره به قطر منتقل شده یک توضیح تکمیلی خدمت تان بگویم که این پروژه بسیار خوب انجام شد.

او ادامه داد: وون کره جنوبی یک ارز غیرجهان روا است که برای تبدیل این ارز به یک ارز جهان روا مثل یورو مثل ین مثل ارز‌های دیگر جهان روا درصد کارمزد و هزینه‌ای حدود سه درصد و چه بسا بیشتر را باید خرج کنید الان که بنده و شما باهم صحبت می‌کنیم این وجه از کره جنوبی با تبدیل‌های مختلفی که در بانک‌های مختلف همان جور که در گزارش تان ذکر شده از سمت بانک مرکزی سوییس و بانک‌های مختلف انجام گرفته و در نهایت در این دو بانک قطری در حساب‌های بانک ایرانی واریز شد با خوشوقتی کامل این را باید بگوییم هیچ هزینه‌ای در رابطه با این وجه انجام نشد.

سوال: کارمزد ندادید؟

مجیدی: هیچ کارمزدی و به صورت کامل این وجه از یک ارز غیرجهان روان وون کره جنوبی به یورو که ارز جهان رواست تبدیل شده این توفیقی که حاصل شد و موفقیت بسیار بزرگی است با زحماتی است که همکاران بانک مرکزی همکاران عزیز وزارت امورخارجه سایر نهاد‌هایی که مربوط به این قضیه محاسبات، صحبت‌های دقیق، کند و کار و بسیار دقت در مورد همه جزییات انجام شد و دولت قطر هم در این مورد کمک کرد هزینه‌های جانبی و مسایل مختلف را پذیرفت در مورد این تبدیل و انتقال و کمک کرد به این مطلب که متشکریم در این زمینه و بسیار کار خیلی خیلی تمیز و شسته رفته خوب بانکی انجام شد این خیلی است شما از همکاران بانکی بپرسید این را به شما می‌گویند که شما وون کره جنوبی را از کره آوردید در قطر به یورو دارید نگه می‌دارید و از طریق همان طور که آقای دکتر فرزین گفتند از طریق بانک‌های اروپایی می‌توانید پرداخت هایش را انجام دهید از سوییفت هم می‌توانید استفاده کنید یک دلار این پول کم نشده یک یورو این پول کم نشده و این خیلی مهم است که این اتفاق در واقع افتاده به بهترین حالت ممکنه این انتقال انجام گرفت.

مدیر کل دارایی ارزی بانک مرکزی درباره وضعیت ذخایر ارزی این بانک گفت: بانک مرکزی و کلا سیستم بانکی ایران دارای ذخایر مطلوبی از ارز‌های مختلف طلا و سایر ذخایر در ایران و سایر قسمت‌های دنیا است و با کار‌هایی هم که انجام می‌شود این‌ها در حال تنوع بخشی و بیشتر شدن هم است.

مجیدی افزود: در رابطه همه اجزای پورت پوی ارزی بانک مرکزی برنامه مان این است که این اجزا مقدارش بیشتر بشود در بانک هم بیشتر بشود هم قابل استفاده‌تر بشود ببینید الان در رابطه با این وجه کره دقیقا همین اتفاق افتادش این وجه الان از یک حالتی که واقعا نمی‌توانستیم برای به نوعی کالا‌های اساسی مان هم استفاده کنیم اومده قابل استفاده شده ارز‌های دیگری را هم از منابع مختلف حاصل از صادرات نفتی و غیرنفتی ایران هم است این‌ها را هم در واقع به این مجموعه در حال اضافه کردنیم که هم میزان عددی ذخایر هم تنوع ذخایر بالا برود چه در داخل و چه در خارج کشور به عنوان مثال می‌گویم همین در کره یکی از مثال‌های خیلی خوب در مورد این توضیح است که در موردش گفتم.

او در پاسخ به این سوال که مشخصا از الان به بعد استراتژی بانک مرکزی چگونه خواهد بود برنامه بعدی تان گام بعدی تان در این حوزه چه خواهد بود؟تصریح کرد: در رابطه با همه وجوه ای که در نقاط مختلف دنیا داریم به همین نحو برنامه داریم و این‌ها را تا حدود زیادی اجرا کردیم با هماهنگی و همراهی با همه نهاد‌هایی که مربوط به این امورند من جمله خود وزارت خارجه خیلی زحمت در مورد این مسایل کشیدند این برنامه را داریم که میزان دسترسی و استفاده از این ذخایر را در همه جهان بیشتر بکنیم و این‌ها را نزدیک‌تر و تسهیل شده‌تر در اختیار بازار ارز کشور قرار بدهیم.

وی در خصوص چگونگی انجام این کار گفت: بازار ارز کشور دارای قسمت‌های مختلفی در مصرف است یکی از بخش‌ها بخش حواله است که این بخش حواله دارای زیرمجموعه‌های مختلفی است برای واردات برای مصارف شخصی برای مصارفی که ایرانیان برای سفر‌هایی که برای بحث درمان است بحث‌های دانشجویی است به خارج از کشور مسافرت می‌کنند همه این‌ها در بانک مرکزی شاخه بندی شده برای همه شان منابع بسیار خوبی درنظر گرفته شده چه در بخش حواله چه در بخش اسکناس که این‌ها را در اختیار بازار ارز قرار می‌دهیم همه آن مواردی که گفتم که در رابطه با ذخایر بانک مرکزی سعی می‌کنیم که این‌ها سرعت استفاده و تسهیل شدن استفاده در رابطه با آن‌ها بیشتر بشه این‌ها را هم به همین منابعی که برای این مصارف احصا شده و در بانک مرکزی با سیستم بانکی به صورت کامل دیده شده قرار می‌دهیم در اختیار این مواردی که خدمت تان گفتم که طبیعتا نیاز‌های ارزی جامعه بهتر و تندتر پوشش داده شود.

مجیدی درباره اثر آزادسازی دارایی‌ها در بازار ارز گفت: فکر می‌کنم تاثیر مثبت در بازار می‌گذارد روی نرخ ارز تاثیر مثبت می‌گذارد پرداخت‌هایی که تا الان از کانال‌های دیگر انجام می‌شده یک مقداری هم سخت‌تر بود یک عده‌ای در این کانال انجام می‌شود.

سوال: مثل کجا؟

مجیدی گفت: مثلا برای وارداتی که ما نیاز داشتیم برای وزارت خانه‌های مختلف مثل وزارت جهاد، وزارت بهداشت که کالا‌هایی بود که برای حوزه درمان کشور حوزه غذایی کشور خیلی مورد نیاز بود و این‌ها از منابع دیگه بانک مرکزی تامین ارز می‌شد و داده می‌شد و کارمزد‌های مختلفی هم داشت طبیعتا از این منبع جدید می‌شود استفاده کرد وقتی از این استفاده می‌شود آن منابع در آن‌ها کاهش تقاضا اتفاق می‌افتد و همان کاهش تقاضا باعث می‌شود که تاثیر مثبت روی نرخ ارز گذاشته شود و طبیعتا از آن کاهش تقاضایی که در آن منابع داریم که گفتم در آن قسمت افزایش عرضه هم حتی داریم در آن قسمت‌هایی که در واقع این مصارفی که گفتم داشتیم پوشش می‌دادیم این باعث می‌شود که هم روی نرخ ارز تاثیر مثبت گذاشته شود روی بخش‌های دیگر منابع و هم نوع پرداخت‌ها روش پرداخت‌ها میزان هزینه‌ها کاهش پیدا بکند و این چرخه ارزی در واقع سریع‌تر بتواند بچرخد و کمک کند به بحث ارزی کشور و در نهایت به وضعیت اقتصادی کشور است.

او با تأکید براینکه طبیعتا در ماه‌های آینده ثبات بیشتری را شاهد خواهیم بود، گفت: یک بار دیگر از همه عزیزانی که دست اندرکار بودند تشکر می‌کنم دولت قطر، عمان و سوییس در انتقال منابع و این هم تاکید کنم که حقیقتا عقلانیت و تدبیری که در کار صورت گرفت پشتوانه خیلی خوبی است که در آینده بتوانیم با قوت دنبال کنیم.

سوال: در رابطه با این اتفاقی که الان افتاده به هر حال پنج سالی پول مان در کره مسدود بوده و اتفاقاتی که کره رقم زد قرار است به لحاظ حقوقی کاری انجام بدهیم وزارت امورخارجه پیگیری خواهد کرد تغییری در رفتارمان صورت خواهد گرفت یا چه جوری خواهد بود؟

کاملی مدیر کل امریکای وزارت امورخارجه گفت: فکر می‌کنم مباحث بخش اقتصادی آقای مجیدی به خوبی اشاره کردند، چون موضوع وجوه دیگه‌ای دارد خوب است همان طور که گفتید بخش حقوقی دارد سیاست دفاع از حقوق ایرانیان دارد که به آن پرداخته شود و مهم‌تر از آن نوع جهت گیری و چگونگی اجرای این تبادل هم به نظرم جذاب و معتبر بود و چگونگی اجرا عملا کمک کرد که ما چه جوری دیپلماسی عزت مندانه را به مرحله اجرا بگذاریم لذا این‌ها مباحثی است که درس‌هایی است که می‌تواند به ما کمک کند در پیگیری برنامه‌ها در آینده بهتر برویم جلو. در بخش حقوقی همان طور که گفتید قاعدتا مباحث حقوقی حسب مشورت و کارشناسی‌هایی که صورت می‌گیرد در دستورکار قرار می‌گیرد وزارت خارجه هم به مدد بخش‌های حقوقی ریاست جمهوری و بانک مرکزی خواهد آمد و این مساله را در نزد محاکم یا در جا‌هایی که صالح بر رسیدگی به این موضوع است ورود می‌کند.