پیش‌بینی مهم بورس در آینده نزدیک/ بازار به تعادل می رسد؟

اقتصادسنج| فرزین آقا بزرگی درباره وضعیت بازار سرمایه در هفته اول مرداد و عملکرد آن در هفته‌های آینده اعلام کرد: نسبت به سایر بازارها، بورس همواره از حیث بازدهی، پیشروتر بوده و هست؛ این را آمار و ارقام نشان می‌دهند، من پیش‌بینی نمی‌کنم، بلکه آمار و ارقام گذشته در تایم‌فریم‌های ۱۰، ۲۰ و ۳۰ ساله این موضوع را به ثبت رسانده‌اند.

وی افزود: اما اینکه بخواهیم پیش‌بینی کنیم، مثلاً در هفته یا ماه پیش‌رو، چه روندی در بورس خواهیم داشت، طبیعتاً به دلیل وجود ابهاماتی در زمینه‌های اقتصادی و غیراقتصادی، به‌ویژه ملاحظات سیاسی و موضوعات برون‌مرزی، پیش‌بینی با درصد خطای بالایی همراه خواهد بود. چراکه اصولاً این امکان وجود ندارد که بتوانیم حدس بزنیم دولت چه تصمیماتی در حوزه اقتصاد می‌گیرد. همانطور که در دو هفته گذشته، حتی برای جبران ناترازی برق، کسی نمی‌دانست که فردا تعطیل خواهد شد یا نه؛ بنابراین چنین ابهاماتی موجب بروز خطا در پیش‌بینی‌های بازار سرمایه می‌شوند.

امکان پیش‌بینی مطمئن‌تر در بازه زمانی بلندمدت

این کارشناس بازار سرمایه اظهارکرد: هر چقدر بازه زمانی مورد نظر برای پیش‌بینی بلندمدت‌تر باشد، با خیال آسوده‌تر و اطمینان بیشتر می‌توانیم پیش‌بینی کنیم. لذا، بر اساس متغیر‌های مختلفی مانند کاهش نسبت پی به‌ای (P/E) بورس از سال ۹۹ تا حال حاضر، یا کاهش ارزش دلاری بازار سهام، یا کاهش فاصله ارز دولتی و آزاد، دو نکته مقایسه‌ای را می‌توان ذکر کرد:

اول این‌که بازار بورس نسبت به سایر بازار‌ها از نقدشوندگی بالاتر برخوردار است. دوم اینکه، قابلیت تفکیک‌پذیری سرمایه و سرمایه‌گذاری در بورس وجود دارد. مثلاً اگر کسی در حوزه مسکن سرمایه‌گذاری کند، کل سرمایه‌اش متوجه مسکن می‌شود (در خودرو، ارز و طلا نیز همین‌گونه است)، اما در بورس این‌طور نیست؛ یک سرمایه‌گذار می‌تواند همزمان در صنایع مختلف مثل پتروشیمی، خودرو، بانک و سایر صنایع سرمایه‌گذاری کند.

آقا بزرگی اضافه کرد: این ویژگی‌ها باعث می‌شود ما استنباط و استنتاج بهتری داشته باشیم و مهم است که بازار‌ها را باید نسبت به یکدیگر مقایسه کنیم. مثلاً اگر بگوییم بازار مسکن خوب است به این دلیل که اکنون در رکود قرار دارد و نقدشوندگی آن پایین است؛ یا بازار خودرو که عمده‌ی آن به قیمت بالاتر از سایر کشور‌ها و کیفیت پایین‌تر محصولات برمی‌گردد و ممکن است قیمتش در یک بازه زمانی به شدت کاهش پیدا کند. ارز و طلا نیز به همین شکل‌اند. تجربه گذشته نشان داده این بازار‌ها به هر حال مدیریت می‌شوند.

نوسان ذاتی بورس و عدم انتظار تحولات سریع

وی افزود: در مجموع، بازار بورس به دلیل همین مختصات، یکه‌تاز بازارهاست؛ اما این به آن معنا نیست که، چون بورس نسبت به سایر بازار‌ها مزیت بیشتری دارد، بلافاصله از شنبه آتی متحول شود و مثبت گردد، چراکه ذات بازار، نوسان دارد.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: از طرف دیگر، دخالت‌های نابجا و انتظاراتی که از سوی ارکان بورس و سازمان بورس ایجاد می‌شوند، خودبه‌خود خطا‌های مضاعفی به دنبال دارند؛ مثلاً اجبار به کنترل دامنه نوسان که کاهش یا افزایش شاخص را محدود کند یا نمایان نسازد.

آقا بزرگی در توضیح شرایط کنونی بازار گفت: در واقع این پیش‌بینی با توجه به همان عوامل و ابهاماتی که وجود دارد، قطعاً با درصد بالایی از خطا همراه است. حدود ۱۰ روز گذشته حمایت‌هایی در بازار شروع شد و به اطلاع رسیده بود که منابع مالی حدوداً ۴۰ همت به بازار تزریق شد. اما این تزریق منابع متوقف و از حدود ابتدای این هفته اعلام شد که بانک مرکزی دیگر تمایلی به ادامه این تزریق منابع ندارد و این حمایت متوقف می‌شود. بازتاب همین مساله باعث منفی شدن بازار سرمایه شد و بازار در هفته جاری کاملاً روند نزولی را طی کرد، و هم‌اکنون بازدهی بازار به مدار صفر رسیده است.

پیش‌بینی تعادل بازار در آینده نزدیک

وی ادامه داد: برآیند این سیر سینوسی از نوسان، چه آن مثبت‌های نابجا و چه منفی‌های نابجای فعلی، در نهایت بازار متعادل خواهد بود. نباید انتظار یک بازار کاملاً سبز را داشته باشیم، بلکه بازار در وضعیتی متعادل قرار خواهد گرفت.

این کارشناس بازار سرمایه در تشریح اشتباه تزریق مستقیم منابع مالی به بازار سرمایه، گفت: اشتباه تزریق مستقیم منابع مالی به بازار سرمایه است. همه انتظار این را دارند، اما واقعیت این است که در هیچ بورس معتبری در دنیا (من با صراحت و جرات عرض می‌کنم) منابع مالی به‌صورت مستقیم برای سرمایه‌گذاری در سهام یا یک نماد خاص به کار گرفته نمی‌شود.

آقا بزرگی یادآورشد: اگر ما مطالعات تطبیقی انجام بدهیم که مثلاً در فلان بورس چنین تصمیمی گرفته شده، باید دقیقاً همه مختصات آن بازار را در نظر بگیریم. در سایر بورس‌ها و بازار‌های مالی دنیا، در زمان بروز بحران‌هایی همچون کرونا یا بحران مالی ۲۰۰۸، مقامات مسئول، موسسات یا حتی بانک مرکزی، دولت‌ها منابع را معمولاً از طریق نهاد‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری و با هدف تقویت بنیه مالی آنها برای ایفای تعهدات‌شان تزریق می‌کنند، نه به صورت مستقیم به سهام یا یک نماد خاص.

وی تاکید کرد: در واقع، در سایر بورس‌های دنیا وقتی منابعی به بازار تزریق می‌شود، این منابع به یک کارگزاری یا صندوق سرمایه‌گذاری اختصاص پیدا می‌کند تا اگر افراد متعددی برای فروش سهام به آن مراجعه کردند، آن کارگزار یا صندوق بتواند به تعهداتش عمل کند؛ نه اینکه مانند ایران، یک بانک مستقیماً وارد بازار سرمایه شود و شروع به خرید و فروش کند.

این کارشناس بازار سرمایه این شیوه را یک برداشت و الگوبرداری نادرست از مطالعات تطبیقی دانست و اعلام کرد: این شیوه تزریق مستقیم منابع، یک برداشت و الگوبرداری نادرست از مطالعات تطبیقی است که عموماً در سطح کارشناسی مطرح می‌شود.

آقا بزرگی افزود: بازتاب منفی این تصمیم نادرست، همین هفته جاری، خودش را نشان داد. در حقیقت، آن تصمیم قبلی ما که منابع مالی را بدون توجه به محدودیت منابع و با روش غلط به بازار تزریق کردیم، مثمرثمر نبود؛ نتوانستیم روند نزولی بازار را متوقف کنیم، بلکه فقط به صورت مسکّن موقت عمل کرد و یک هفته بازار سبز شد؛ سبزپوشی که از نظر من کاملاً کاذب بود و اثر آن طی هفته جاری خنثی شد.

وی در پایان پیش‌بینی کرد: در خصوص هفته آینده نیز پیش‌بینی من این است که با وجود درصدی از خطا، محتمل‌ترین وضعیت همان بازار متعادل باشد؛ نه بازار یکدست سبز و نه یکدست قرمز.