هرآنچه باید درباره قانون جدید سن بازنشستگی و شرایط بازنشستگی بدانید

اقتصادسنج| در راستای اجرای دقیق و کارآمد قانون برنامه هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران و به منظور اصلاح پارامتریک و به روز رسانی قوانین مربوط به بازنشستگی در حوزه تأمین اجتماعی، سازمان تأمین اجتماعی تغییرات بنیادین و جدیدی را در سن و شرایط بازنشستگی اعلام کرده است.

این تغییرات، دامنه شمول شرایط بازنشستگی را گسترش داده است. بر اساس این تحولات ساختاری، بیمه‌شدگان دارای سابقه کمتر از ۱۵ سال نیز، پس از احراز شرایط قانونی جدید و با محاسبه دقیق سنوات بیمه‌پردازی، می‌توانند درخواست بازنشستگی خود را مطرح نمایند. هدف اصلی این اصلاحات، ایجاد انعطاف‌پذیری بیشتر در نظام بازنشستگی و همسویی آن با شرایط نوین اقتصادی و بازار کار کشور است.

جزئیات قانون جدید بازنشستگی و تأثیر برنامه هفتم پیشرفت

بشیر عمرانی، مدیرکل نام‌نویسی و حساب‌های انفرادی سازمان تأمین اجتماعی، در تشریح این تغییرات کلیدی اظهار داشت که مبنای محاسبه و اعمال افزایش سنوات بیمه‌پردازی، به صورت رسمی بر اساس مجموع سابقه بیمه‌شده تا مقطع زمانی تاریخ ۱۴۰۳/۰۵/۰۳ تعیین می‌گردد. این تاریخ به عنوان نقطه مرجع برای تعیین میزان کسری سوابق و اعمال ضرایب افزایش در نظر گرفته شده است.

وی در ادامه به نکات محوری این قانون جدید اشاره کرد:

قانون جدید بازنشستگی در سال ۱۴۰۴ یکی از مهم‌ترین اصلاحات نظام تأمین اجتماعی در سال‌های اخیر به شمار می‌آید. این قانون با هدف بهبود عدالت بیمه‌ای و پایداری صندوق‌های بازنشستگی، تغییراتی در مدت سنوات بیمه‌پردازی و شرایط بازنشستگی اعمال کرده است.

در راستای اجرای دقیق و کارآمد قانون برنامه هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران و به منظور اصلاح پارامتریک و به روز رسانی قوانین مربوط به بازنشستگی در حوزه تأمین اجتماعی، سازمان تأمین اجتماعی تغییرات بنیادین و جدیدی را در سن و شرایط بازنشستگی اعلام کرده است.

این تغییرات، دامنه شمول شرایط بازنشستگی را گسترش داده است. بر اساس این تحولات ساختاری، بیمه‌شدگان دارای سابقه کمتر از ۱۵ سال نیز، پس از احراز شرایط قانونی جدید و با محاسبه دقیق سنوات بیمه‌پردازی، می‌توانند درخواست بازنشستگی خود را مطرح نمایند. هدف اصلی این اصلاحات، ایجاد انعطاف‌پذیری بیشتر در نظام بازنشستگی و همسویی آن با شرایط نوین اقتصادی و بازار کار کشور است.

عدد عجیب میانگین سن بازنشستگی

شمولیت سوابق کمتر از ۱۵ سال: مهم‌ترین دستاورد این قانون، شمول فرآیند بازنشستگی برای بیمه‌شدگانی است که سوابق بیمه‌پردازی آنها کمتر از ۱۵ سال بوده است. این افراد می‌توانند با استفاده از ضریب افزایش سنواتی، به سابقه لازم دست یابند.

بازنشستگی کامل با ۳۵ سال سابقه: بیمه‌شدگانی که به سوابق ۳۵ سال بیمه‌پردازی دست یابند، طبق روال سابق و با احراز سایر شرایط، می‌توانند با شرایط کامل بازنشسته شوند.

ثبات سوابق برای افراد با سابقه بالا: برای افرادی که سابقه پرداخت حق بیمه آنها بیش از ۲۸ سال است، میزان افزایش سنوات بیمه‌پردازی برای بازنشستگی، بدون هیچ‌گونه تغییری نسبت به قوانین پیشین باقی مانده است تا ثبات در تعهدات بلندمدت حفظ شود.

جدول جامع افزایش سنوات بیمه‌پردازی

این جدول، معیارهای دقیقی را برای محاسبه میزان افزایشی که به سنوات بیمه‌پردازی فرد اضافه می‌شود، بر اساس میزان سابقه او در تاریخ مرجع (۱۴۰۳/۰۵/۰۳) مشخص می‌سازد. این ضرایب به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که جبران فاصله تا بازنشستگی کامل را بر اساس میزان سابقه موجود تسهیل نمایند.

سابقه پرداخت حق بیمه تا تاریخ ۱۴۰۳/۰۵/۰۳افزایش سنوات بیمه‌پردازی به ازای هر سال کسری تا زمان احراز شرایط بازنشستگی بیش از ۲۸ سال بدون تغییر (طبق روال گذشته) از ۲۵ تا ۲۸ سال۲ ماه به ازای هر سال کسریاز ۲۰ تا ۲۵ سال۳ ماه به ازای هر سال کسری از ۱۵ تا ۲۰ سال۴ ماه به ازای هر سال کسری

سابقه پرداخت حق بیمه

تا تاریخ ۱۴۰۳/۰۵/۰۳

مدت افزایش سنوات بیمه پردازی به ازای هر سال کسری تا زمان احراز شرایط بازنشستگی

بیش از ۲۸ سال ……

از ۲۵ تا ۲۸ سال ۲ ماه

از ۲۰ تا ۲۵ سال ۳ ماه

از ۱۵ تا ۲۰ سال ۴ ماه

تشریح محاسبات ضریب افزایش سنوات بیمه‌پردازی

مدیرکل نام‌نویسی سازمان تأمین اجتماعی در خصوص نحوه اعمال این ضرایب توضیح داد:

الف) سوابق بین ۲۰ تا ۲۵ سال:

برای افرادی که سابقه پرداخت حق بیمه آنها بین ۲۰ تا ۲۵ سال است، به ازای هر سالی که تا رسیدن به حداقل سنوات لازم فاصله دارند، ۳ ماه به سنوات بیمه‌پردازی مؤثر آنها اضافه خواهد شد.

ب) سوابق بین ۱۵ تا ۲۰ سال:

این گروه که دارای کمترین سابقه تحت پوشش این قانون هستند، به ازای هر سال کسری تا احراز شرایط بازنشستگی، ۴ ماه به سنوات بیمه‌پردازی آنها اضافه خواهد شد.

نحوه ایجاد سوابق بیمه‌ای در سیستم تأمین اجتماعی

مدیرکل نام‌نویسی تأکید کرد که زیربنای تمامی محاسبات بازنشستگی، سوابق ثبت شده در حساب‌های انفرادی بیمه‌شدگان است که بر اساس ماده (۴) قانون تأمین اجتماعی شکل می‌گیرد. سوابق بیمه‌ای از زمانی ایجاد می‌شود که فرد در مقابل دریافت مزد یا حقوق در یک رابطه کارگری-کارفرمایی مشغول به کار باشد. این فرآیند نیازمند ثبت دقیق اطلاعات توسط کارفرما است.

فرآیند ثبت سوابق کارگاهی تأمین اجتماعی

ارسال لیست و کارکرد: کارفرمایان موظفند لیست حقوق و کارکرد ماهانه کارکنان خود را به سازمان تأمین اجتماعی ارسال نمایند.

محاسبات و تخصیص: پس از انجام محاسبات لازم توسط سیستم‌های سازمان، سوابق پرداخت حق بیمه به صورت دقیق و مستند در پرونده بیمه‌شده ثبت و ضبط می‌گردد.

بازرسی‌های میدانی: در مواردی که سوابق کارگاهی مورد تردید باشد، بازرسین سازمان تأمین اجتماعی با مراجعه به محل کار و مشاهده مستندات و اطلاعات کارکنان، در صورت تأیید، سوابق را پس از طی مراحل اداری لازم، به پرونده فرد تخصیص می‌دهند.

سوابق بیمه اختیاری و مشاغل آزاد

علاوه بر کارمندان رسمی، صاحبان حرف و مشاغل آزاد و خویش‌فرما نیز می‌توانند با انعقاد قرارداد بیمه اختیاری (یا مشاغل آزاد) مستقیماً نسبت به پرداخت حق بیمه و ایجاد سوابق مورد نیاز برای بازنشستگی اقدام نمایند. این سوابق نیز تحت همین قوانین محاسبه و ملاک عمل قرار خواهند گرفت.

ابزارهای نوین برای مشاهده و صحت‌سنجی سوابق بیمه‌ای

سازمان تأمین اجتماعی به منظور افزایش شفافیت و توانمندسازی بیمه‌شدگان در نظارت بر سوابق خود، دسترسی‌های الکترونیکی جامعی را فراهم آورده است.

تمامی بیمه‌شدگان می‌توانند با مراجعه به درگاه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین اجتماعی که به صورت متمرکز در آدرس WWW.Es.tamin.ir فعال است، نسبت به بررسی وضعیت بیمه‌ای خود اقدام نمایند.

در این پلتفرم، کاربران می‌توانند با ورود به بخش «خدمات سابقه»، سوابق کامل خود را به صورت جزئی مشاهده کنند. در صورت مشاهده هرگونه مغایرت در اطلاعات ثبت شده (مانند تاریخ شروع و پایان کار، دستمزد مبنا و یا تعداد روزهای کارکرد)، بیمه‌شدگان این امکان را دارند که اعتراض خود را به صورت سیستمی و آنلاین ثبت نمایند تا مورد بررسی قرار گیرد.

ساماندهی اطلاع‌رسانی از سال ۱۴۰۳

به منظور افزایش نظارت مستقیم بیمه‌شدگان و تحقق واقعی‌سازی دستمزدهای مبنای پرداخت حق بیمه، یک اقدام مهم از ابتدای سال ۱۴۰۳ آغاز شده است: سازمان تأمین اجتماعی متعهد شده است که به صورت ماهانه پیامک‌های اطلاع‌رسانی دقیقی را برای بیمه‌شدگان ارسال نماید. این پیامک‌ها شامل اقلام کلیدی سوابق ماه گذشته، نظیر:

میزان کارکرد (تعداد روزهای بیمه شده)

دستمزد مبنای محاسبه حق بیمه

عنوان شغلی ثبت شده در لیست ارسالی کارفرما

در صورت مغایرت مشاهده شده میان سوابق اعلام شده در پیامک و واقعیت شغلی فرد، بیمه‌شدگان باید سریعاً و بدون اتلاف وقت، با مراجعه به سایت رسمی سازمان یا مراجعه حضوری به شعب مربوطه، نسبت به اصلاح سوابق خود اقدام نمایند تا در زمان بازنشستگی دچار مشکل محاسباتی نشوند.

قانون جدید بازنشستگی سال ۱۴۰۴، به ویژه با رویکرد تسهیل شرایط برای افراد دارای سوابق کمتر (زیر ۱۵ سال)، یک نقطه عطف در نظام بیمه‌ای کشور محسوب می‌شود. این قانون نه تنها با اضافه کردن ضرایب جبرانی، انعطاف‌پذیری لازم برای خروج افراد واجد شرایط از بازار کار را فراهم می‌آورد، بلکه در راستای حفظ عدالت بیمه‌ای، سازوکار شفاف‌تری برای محاسبه سنوات مورد نیاز ارائه می‌دهد.

شفاف‌سازی پارامترهای بازنشستگی و تاکید بر سامانه‌های هوشمند در سازمان تأمین اجتماعی، گامی مهم در جهت کاهش خطاهای احتمالی در فرآیندهای اداری و افزایش اعتماد مخاطبان نسبت به تعهدات بلندمدت این نهاد بیمه‌گر است. بیمه‌شدگان باید با استفاده فعال از درگاه‌های الکترونیکی، سوابق خود را به صورت مستمر پایش نمایند تا از تسهیلات فراهم شده به بهترین شکل ممکن بهره‌مند شوند.