عربستان چگونه می خواهد بدون اتکا به نفت به یک قدرت اقتصادی تبدیل شود؟

اقتصادسنج | شبکه خبری اسکای درباره توجه عجیب عربستان سعودی به فوتبال و خرید شماری از بزرگ‌ترین ستاره‌های دنیای فوتبال از قبیل کریستانو رونالدو و کریم بنزما و نیز سرمایه‌گذاری‌های باورنکردنی در این حیطه؛ این پرسش را مطرح کرده که این کشور از قبل این رویکرد امیدوار به کسب چه دست‌آوردهایی است- و البته بعد از حصول به این هدف چه اتفاقی خواهد افتاد و عربستان چه اقدامات دیگری را در دستور کار خود قرار خواهد داد؟

بر اساس گزارش از اسکای‌اسپورتز؛ عربستان سعودی در تابستان امسال به دنبال امضای قرارداد با برخی از استعدادهای محبوب فوتبال جهان است. این کشور در ابتدای سال جاری توانسته کریستیانو رونالدو را به فوتبال خود جلب و جذب کند، و این در حالی است که کریم بنزما نیز به عنوان یکی دیگر از بازیکنان مطرح جهان در این اواخر به او در خاورمیانه پیوسته است. صحبت‌ها و مذاکراتی که برای انتقال چهار بازیکن تیم چلسی به لیگ برتر عربستان در حال انجام است، جوانبی دیگر از رویکرد جدید عربستان سعودی را در زمینه فوتبال نشان می‌دهد. اما چرا این اتفاق می‌افتد و آیا این قدرت مالی و اقتصادی می‌تواند تهدیدی بزرگ برای باشگاه‌های بزرگ اروپایی به شمار آید؟

در این چند ماه آغازین سال ۲۰۲۳ کریستیانو رونالدو به این کشور خاورمیانه منتقل شده و کریم بنزما نیز که سال گذشته برنده توپ طلا شده بود، بازی در عربستان سعودی را به یک فصل دیگر بازی در رئال مادرید ترجیح داد.

این البته پایان کار نیست؛ و صحبت از ادامه این روند در میان است: ظاهراً صحبت‌هایی درباره انتقال چهار بازیکن تیم چلسی به مقصد لیگ برتر عربستان مطرح شده و البته شایعاتی نیز درباره سرخیو راموس، برناردو سیلوا و هیونگ مین‌سون شنیده می‌شود.

چرا عربستان سعودی این مبالغ هنگفت را برای بازیکنان خارجی هزینه می‌کند؟

عربستان سعودی به دنبال توسعه اقتصاد خود از طریق صنایعی دیگر است تا بتواند به نوعی آینده مالی خود را تضمین کند.

این کشور که همیشه متکی به کسب درآمد از طریق فروش نفت بوده، به خوبی می‌داند که این روش تا ابد دوام نخواهد داشت و بنابراین چاره‌ای ندارند مگر این که اقتصاد خود را متنوع‌تر کنند. به دنبال رسیدن به این هدف است که عربستان سعودی تصمیم گرفته از طریق صندوق سرمایه‌گذاری ثروت مستقل کشور، یک صنعت مستقل و پردرآمد در زمینه فوتبال شکل دهد.

ورزش یکی از حوزه‌های مشخصی است که عرب‌ها به دنبال رشد در آن هستند- و این حوزه شامل لیگ فوتبال نیز می‌شود. در واقع آن‌ها می‌خواهند از این طریق، صنعت تفریح و سرگرمی خود را ساخته و از علاقه فوق‌العاده مردم عربستان سعودی به فوتبال بهره ببرند.

ستاره‌ها در عربستان سعودی

در حال حاضر ستاره‌های زیادی از قبیل کریستیانو رونالدو، کریم بنزما، لوئیز گوستاوو، دیوید اوسپینا، کریستین تلو، فیلیپه کایسدو، متئوس پریرا، موسی ماره‌گا، آندره کاریلو، انگولو کانته و اور بانگا به فوتبال عربستان سعودی آمده‌اند و در باشگاه‌هایی مانند الهلال، الفتح، الاتحاد، النصر و الشباب مشغول بازی هستند.

فوتبال در عربستان سعودی بسیار محبوب است و به عنوان مثال عرب‌ها بهترین حمایت را از سوی تماشاگران خود در جام جهانی قطر داشتند. البته فراموش نکنیم که تیم عربستان سعودی توانست آرژانتین را در مرحله گروهی شکست دهد- که در نهایت قهرمان مسابقات شد. یکی دیگر از دلایل علاقه عربستان سعودی به فوتبال این است که آن‌ها این ورزش را راهی برای افزایش توریست و ایجاد رونق در صنعت گردشگری خود می‌دانند.

حاکمان عربستان سعودی این همه علاقه را دیده و با خود فکر کرده‌اند که «به جای این‌که دیگران از علاقه مردم عربستان به ورزش درآمد به دست آورند، چرا خودمان این کار را نکنیم و به عبارت بهتر چرا پول را در مرزهای خود نگه نداریم»؟! در راستای رسیدن به این هدف است که حاکمان عربستان می‌خواهند کشور خود را روی نقشه قرار داده و جایگاه خود را بالا ببرند.

عربستان سعودی به دنبال دست‌یابی به چه اهداف دیگری است؟

سازمان عفو بین‌الملل عربستان سعودی را متهم کرده که می‌خواهد از طریق ورزش سابقه بسیار بسیار ضعیف خود در زمینه حقوق بشر را سفیدشویی کرده و مخفی نگه دارد.

دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: «حکومت عربستان سعودی میلیاردها دلار برای میزبانی رویدادهای مهم سرگرمی، فرهنگی و ورزشی خرج می‌کند تا توجه جهانیان را از وضعیت ضعیف حقوق بشر در کشورش منحرف کند».

دیده بان حقوق بشر در گزارش جهانی خود در سال ۲۰۲۲ نتیجه‌گیری کرده که به رغم اصلاحاتی که در عربستان سعودی اعلام شده؛ اما با این حال سرکوب مداوم و تحقیر حقوق اساسی بشر مانع اصلی پیشرفت این کشور می‌تواند به شمار آید».

سرمایه‌گذاری در فوتبال البته علاوه بر سفیدشویی ورزشی می‌تواند در زمینه افزایش نفوذ و اعتبار در سراسر جهان نیز به کار آید و قدرت نرم عربستان سعودی را به نمایش گذارد.

گفته می‌شود عربستان سعودی به همراه یونان و مصر برای میزبانی جام جهانی ۲۰۳۰ تلاش خواهند کرد.

بدیهی است که رسانه‌های ورزشی قائل به وجود شباهت‌هایی در روند سرمایه‌گذاری عربستان سعودی در فوتبال با مشابه این اتفاق در چین و تولد سوپرلیگ این کشور در سال ۲۰۰۴ باشند- که به ناگاه ستاره‌هایی مانند اسکار برزیلی و مارکو آرناوتوویچ از وستهام به خاور دور نقل مکان کردند.

با این حال اتفاقی که در چین افتاد، این بود که سوپرلیگ چین دستور مستقیمرئیس‌جمهورشان بود و او بود که گفته بود دوست دارد چین لیگ داخلی و یک تیم ملی خوب داشته باشد و بتواند میزبان جام جهانی شود.

اما پس از آن حزب کمونیست حاکم برر چین رویکرد خود را تغییر داد و خیلی زود به این نتیجه رسید که دوست ندارد این همه پول از چین به اروپا برود و در واقع سرازیر شود توی جیب خارجی‌ها. بنابراین تصمیم گرفتند به این موضوع پایان دهند و قوانین مختلفی برای کنترل تعداد بازیکنان خارجی در تیم‌های سوپرلیگ چین وضع کردند.

در این زمینه به نظر می‌رسد که هدف عربستان سعودی نیز مثل چینی‌ها در آن زمان یک هدف بلندمدت است. با این حال این دو کشور این تفاوت را با هم دارند که عربستان سعودی پول بیشتری دارد و هم‌چنین احساس می‌توان کرد که آن‌ها در مورد سرمایه‌گذاری در فوتبال جدی‌تر هستند.

شفقنا/