طرح مسکن متری جایگزین طرح مسکن ملی می شود؟

اقتصادسنج؛ موضوع بورس مسکن در سال‌های اخیر توسط شهرداری، وزارت راه و شهرسازی و سازمان بورس مطرح شده اما تا امروز به سرانجام نرسیده است؛ طبق این طرح افراد می‌توانند به متراژی که توانایی پرداخت قیمت آن را دارند “یونیت” (واحدی از متراژ منزل) خریداری کنند و بعد از چند سال امکان مالکیت واحد را فراهم آورند. حالا به تازگی شهردار تهران خبر داده که نرم‌افزار بورس مسکن آماده شده و باید به بازار سرمایه بپیوندد؛ ‌موضوعی که دوباره خرید متری خانه را به کانون توجه بازگرداند.

با توجه به رشدهای ادواری بازار مسکن، معمولا تعدادی از متقاضیان از خرید خانه جا می‌مانند. در دهه‌های اخیر معمولا چهار تا پنج سال یک بار این اتفاق می‌افتد که قیمت مسکن تحت تاثیر تورم و رشد بازارهای موازی به یکباره دچار جهش می‌شود و ارزش روز دارایی مردم در مقایسه با رشد قیمت خانه دچار افت می‌شود.

ایده‌ی بورس املاک و مستغلات در سال‌های اخیر مدنظر سازمان بورس، شورای عالی بورس، وزارت راه و شهرسازی، مدیریت شهری و تشکل‌های بخش خصوصی بود و حتی ساز و کار اجرایی آن در مقاطعی تهیه شد اما شکل اجرایی جدی به خود نگرفت. از سال ۱۳۹۹ این موضوع مطرح شد که بورس مسکن می‌تواند ارزش سرمایه مردم را در برابر تورم عمومی حفظ کند. با توجه به این‌که معمولا بازار مسکن با تورم عمومی رشد می‌کند، حکم سپر تورمی را دارد. اما ممکن است برخی افراد سرمایه‌ی کافی برای خرید خانه نداشته باشند که در بورس مسکن می‌توانند به متراژ مشخصی سهام خریداری کنند. سرمایه‌گذاری در بورس مسکن می‌تواند با کمترین سرمایه از طریق خرید یونیت انجام شود.

سال ۱۳۹۹ موضوع بورس مسکن تحت عنوان صندوق‌های زمین و ساختمان مطرح شد که به دلیل یک مشکل آیین‌نامه‌ای، سال‌ها متوقف بود. اصلاح آیین‌نامه در کمیسیون تخصصی دولت وقت انجام شد اما به سرانجام نرسید.

دو سال قبل اوراق سلف بازار مسکن طی همکاری وزارت راه و شهرسازی و بورس کالا طراحی و اعلام شد که به زودی در یک پروژه عملیاتی می‌شود. بر اساس این ایده ارزش تمام شده ساخت یک واحد یا یک پروژه تبدیل به ورقه‌های کوچک بهادار می‌شود و در بازار توسط انبوه‌ساز عرضه می‌شود. بورس مسکن یکی از روش‌های کاهش وابستگی بازار مسکن به سیستم بانکی عنوان می‌شود.

به تازگی علیرضا زاکانی ـ شهردار تهران مجددا موضوع بورس مسکن را مطرح کرده است. به گفته شهردار تهران در شرایط تورمی، سرمایه مردم مثل یخ آب می‌شود اما خرید متری مسکن از طریق بازار سرمایه این امکان را فراهم می‌کند تا ارزش پول حفظ شود. ممکن است یک فرد ۱۰ متر، ۲۰ متر یا ۵۰ متر از یک واحد را بخرد و طی چند سال بتواند مالکیت کامل یک واحد را از آن خود کند.

فروش متری مسکن از طریق بورس در چند سال اخیر مطرح شده اما مجال اجرا پیدا نکرده است. اخیرا شهردار تهران از اقداماتی برای عملیاتی شدن این موضوع خبر داده است. علیرضا زاکانی با اشاره به ظرفیت مسکن در حفظ ارزش سرمایه‌های مردم گفته است: نرم‌افزار بورس مسکن را آماده کرده‌ایم و باید مسیر پیوستگی آن با بازار سرمایه فراهم شود.