دستور گرانی نان توسط چه کسی صادر شده است؟

اقتصادسنج | دومینوی گرانی در سال جاری سرعت بیشتری را نسبت به سال‌های گذشته گرفته است. هرچند مسئولان همواره بر کاهش نرخ تورم اصرار دارند، اما واقعیت در کف بازار مصرف نشان می‌دهد که قدرت مالی مردم کم و قیمت کالا‌های اساسی از جمله نان در حال افزایش است.

مدتی است بازی جدید دولت در میدان «نان» که قوت اصلی مردم محسوب می‌شود، آغاز شده و این بار هم با تناقض گویی در باید و نباید افزایش قیمت این محصول، سرگردانی مردم را در پشت صف‌های نانوایی ایجاد کرده است.

با وجود تکذیب مقامات ارشد دولتی در رابطه با افزایش قیمت نان، اما تغییر قیمت نان تحت عنوان «متناسب‌سازی» در تهران و سایر استان‌های کشور آغاز شده و این موضوع نگرانی جدید‌ی را بر‌ای مصرف کنندگان این قوت که عمدتاً تمام مردم کشور را پوشش می‌دهد، ایجاد کرده است.

در دو سال اخیر، قیمت کالا‌های اساسی به دلیل شرایط بین‌المللی و تبعات تجربه تورم بالای ۷۰ درصدی در گروه کالایی مواد غذایی، جهش قیمت ارز، افزایش قیمت حامل‌های انرژی، افزایش هزینه خدمات دولتی رشد معناداری پیدا کرده است به همین دلیل زمزمه‌های تغییر قیمت نان از ماه‌ها پیش به گوش می‌رسید.

بار‌ها کارشناسان بر این موضوع تأکید کرده اند که گرانی دو ریشه می‌تواند داشته باشد و هر دو آن دو مورد نیز ریشه اقتصادی دارد. در یک مورد ریشه گرانی به مسئله افزایش قیمت تولید، افزایش دستمزد‌ها، افزایش قیمت مواد اولیه در بازار‌های جهانی، افزایش قیمت دلار و… باز می‌گردد، بنابراین در چنین شرایطی گرانی به وجود می‌آید، چون تولید اساسا گران شده و تولیدکننده ناچار است تولید خود را با افزایش قیمت در اختیار مصرف کننده قرار دهد.

دومینوی گرانی کالا سرعت گرفت

دومینوی گرانی در سال جاری سرعت بیشتری را نسبت به سال‌های گذشته گرفته است. هرچند مسئولین و متولیان همواره بر کاهش نرخ تورم اصرار دارند، اما واقعیت در کف بازار مصرف نشان می‌دهد که قدرت مالی مردم کم و قیمت کالا‌های اساسی روز به روز در حال افزایش است.

به گفته مسئولان این بخش، دولت یکسری تمهیدات اندیشیده است که بتواند اقتصاد نانوایان را درست کند و شغل نانوایی به لحاظ اقتصادی به صرفه باشد اما امروز سکان افزایش قیمت نان به دست نانوا سپرده شده و اجرای چنین اقدامی را بلا مانع می‌دانند. گزارش خبرنگار اقتصاد ۲۴ از نانوایی‌های سطح شهر نشان می‌دهد که بدون هیچ مصوبه و اعلام رسمی از سوی اتحادیه و سایر سازمان‌های مرتبط، قیمت انواع نان از سوی برخی نانوایی‌ها گران شده است!

اصلاح قیمت نان یعنی گرانی نان!

نانوایان مدت‌هاست عنوان می‌کنند که دخل و خرجشان با هم نمی‌خواند و در حالی که همه هزینه‌ها از حقوق کارگر و اجاره‌بها و هزینه انرژی بالا رفته است قیمت نان سه سال است که ثابت مانده و افزایش پیدا نکرده و در این زمینه یکی از درخواست‌های نانوایان، اصلاح قیمت نان است و حتی برخی واحدها، بدون اعلام مجوز رسمی خودسرانه اقدام به گران کردن نان کرده اند.

شروع فروش نان سنگک‌های ۱۰- ۲۰ هزار تومانی یا نان بربری‌های کوچک شده، پیش زمینه افزایش قیمت نان در تهران بود. چندی پیش محمد علی‌مهری، معاون اقتصادی استانداری تهران در مورد قیمت نان در پایتخت بیان کرد که نان سنگک در تهران ۲ تا ۳ هزار تومان است که به ازای هر طرف که کنجد به آن افزوده شود مبلغ هزار تومان هم به آن اضافه می‌شود و به طور مثال عرضه نان سنگک ۱۰ هزار تومانی تخلف است مگر اینکه بین نانوا و مشتری توافقی باشد و نان به صورت خاص با سبزی و کنجد فراوان پخت شود و یا نانوایی آزادپز باشد، چون در نانوایی‌های آزادپز که تعدادشان در تهران زیاد هم است نرخ نان دست خود نانواهاست و خودشان قیمت‌گذاری می‌کنند.

با استناد به اظهارات این مسئول، با فرض بر اینکه توافقی هم بین نانوا و خریدار ایجاد شده باشد، عرضه نان گران چرا به تمام مشتریان و متقاضیان نان تحمیل می‌شود؟ این مسئله نشان از این دارد که هیچ مرجع یا نهاد و سازمانی قصد مداخله برای تثبیت نرخ نان را ندارد بلکه فقط برای گرانی کالا مداخله جویانه به دنبال راهکار هستند.

تحمیل عرضه نان گران‌تر از قیمت مصوب به مشتریان

دستگاه‌های هوشمند که در هر نانوایی جهت جلوگیری از افزایش قیمت و قاچاق آرد تعبیه شده همچنان بدون تغییر در قیمت‌ها فعال است، اما نانوایان با سلیقه و تصمیم‌های پشت پرده اقدام به گران فروشی نان می‌کنند.

در حال حاضر هیچ تغییری در قیمت نان ایجاد نشده و دستگاه‌های هوشمند در نانوایی‌ها با همان قیمت گذشته فعال است، اما مشتریان با اجبار افزایش قیمت نان از سوی نانوا‌ها مواجه شده اند.

به طور نمونه قیمت نان سنگک ساده ۳ هزار تومان است، اما نانوایان این نان را به اجبار با نرخ ۴ هزار تومان محاسبه می‌کنند. نکته جالب اینجاست که مشتری درزمان خرید نان باید روی دستگاه کارتخوان خرید یک نان ساده و یک پلاستیک نایلونی را وارد کند!

همه این‌ها راهکار‌های دولت برای گران کردن نان است. دولت ترجیح می‌دهد به جای دخالت مستقیم، شهروندان را به جان هم بیندازد. نانوا هرچقدر می‌تواند نان را قبل از اعلام رسمی گران به مردم بفروشد، از وزن آن کم کند و مشتری هم به ناچار نان را گران خریداری کرده و در ادامه این زنجیر محصول یا خدماتی که در اختیار دارد را با افزایش قیمت به سایر شهروندان بفروشد.