اقتصادسنج؛ در چند روز اخیر گمانه زنی ها و خبرهای متعددی پیرامون توافق پنهان میان ایران و آمریکا از سوی محافل مختلف رسانه ای منطقه ای و بین المللی مطرح شده است. با این حال، تاکنون هیچ منبع رسمی چنین اخباری را تایید نکرده است. در این رابطه، پایگاه «میدل ایست آی» به نقل از منابع مطلع خبر داد که ایران و امریکا در حال رسیدن به «توافقی موقت» درباره مذاکرات هسته‌ای هستند.

بر اساس این گزارش، به نقل از منابعی آگاه در تهران، ایران و ایالات متحده در حال نزدیک شدن به یک توافق موقت هستند که در برابر کاهش فعالیت‌های غنی‌سازی ایران، گشایشی را در برخی از تحریم‌ها فراهم می آورد.

به گفته یک مقام رسمی ایرانی و نیز یک فرد نزدیک به گفتگوها، این مذاکرات به طور مستقیم در خاک آمریکا برگزار شده‌ که تحولی قابل توجه در روند دیپلماتیک میان دو کشور است. با این حال، ایالات متحده تمایلی به بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ یعنی برجام ندارد.

این گزارش افزوده که «امیر سعید ایراونی»، سفیر ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک، رهبری هیئت مذاکره ایران را بر عهده داشته است.

از طرف آمریکا هم رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در چندین نشست مستقیم با ایراونی گفتگو کرده است.

به گفته منابع یادشده، مذاکرات پیشرفت قابل توجهی داشته و دو طرف به یک توافق موقت رسیده‌اند که جزییات آن به مقام های ارشد دو کشور ارائه خواهد شد. در چارچوب این توافق، ایران متعهد می شود که فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم ۶۰ درصد و بالاتر خود را متوقف کند و به همکاری با سازمان بین‌المللی انرژی اتمی برای نظارت و تأیید برنامه هسته‌ای خود ادامه دهد.

بر اساس این گزارش، در برابر، به تهران اجازه داده می شود که روزانه تا یک میلیون بشکه نفت صادر کند و به درآمد آن و نیز دیگر منابع مسدود شده اش در خارج از کشور دسترسی داشته باشد مشروط بر آنکه این منابع انحصارا برای خرید مجموعه‌ای از کالاهای اساسی شامل غذا و دارو هزینه شوند.

این گزارش افزوده که علاوه بر مذاکرات دوجانبه بین ایران و ایالات متحده، قطر هم نقش تسهیل کننده ای را میان دو طرف داشته و در حل مسائل مربوط به بانکداری که به عنوان یک نقطه اصلی اختلاف ظاهر شده بود، کمک کرده است.

در این گزارش تأکید شده که ایروانی جزییات این توافق را به تصمیم گیران ارشد در تهران منتقل کرده تا به تایید برسد. با این حال، مشخص نیست که رهبر ایران و شورای عالی امنیت ملی از این توافق حمایت کنند.

همچنین یک مقام دیپلماتیک پیشین به این پایگاه خبری گفته که در گذشته، مقام های ایرانی با چنین توافق موقتی مخالفت کرده بودند بویژه در طول سالهای 2017 تا 2021 که دومین دوره ریاست جمهوری حسن روحانی بود.

به گفته همان منابع، رابرت مالی به ایرانی ها گفته است که جو بایدن دیگر قصد بازگشت به برجام در آن شکل اولیه اش را ندارد. منابع یادشده افزودند که مالی همچنین هشدار داده که اگر ایران غنی سازی اورانیوم در سطح نوددرصدی را آغاز کند، کنترل مسئله هسته ای ایران، از وزارت خارجه آمریکا به وزارت دفاع این کشور سپرده می شود.

ادعای هاآرتص درباره توافق ایران و آمریکا برای احیای برجام

روزنامه عبری‌زبان «هاآرتص» نوشت که ارزیابی‌های مقام‌های اطلاعاتی این رژیم حاکی از آن است که ایران و آمریکا به توافق بر سر احیای برجام «بسیار نزدیک» شده‌اند.

به نوشته این روزنامه، طی روزهای گذشته «پیشرفت‌های چشمگیری» در مذاکرات هسته‌ای انجام شده است؛ این پیشرفت‌ها فراتر از حد انتظار بوده و دستیابی به توافق طی هفته‌های آینده محتمل است.

بر اساس این گزارش، توافق شامل محدود کردن سطح غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران در ازای کاهش تحریم‌های آمریکا خواهد بود؛ به‌طوری که در گام اول حدود ۲۰ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده ایران در عراق، کره جنوبی و صندوق بین‌المللی پول آزاد خواهد شد.

به نوشته هاآرتص، دولت اسرائیل مخالف توافق هسته‌ای بوده و آن را تضمینی بر نظارت کافی بین‌المللی و جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای نمی‌داند.

با این‌حال، برخی مقام‌های صهیونیست گفته‌اند که با توجه به پیشرفت‌های چشمگیر ایران و توسعه توانایی‌های آن برای ساخت بمب هسته‌ای، سناریوی احیای برجام را ترجیح می‌دانند.

واکنش آمریکا به خبر تو‌افق با ایران

ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه به وقت محلی در واشنگتن در پاسخ به سوالی درباره گزارش روزنامه اسرائیلی هاآرتص مبنی بر نزدیک بودن یک توافق هسته‌ای بین ایران و آمریکا از اظهار نظر صریح خودداری کرد و گفت: به شایعات و مکالمات دیپلماتیک افشا شده که می‌توانند اشتباه و گمراه‌کننده باشند، پاسخ نمی‌دهم.

پاتل در پاسخ به سوال دیگری در خصوص گزارش اخیر رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی اتمی در خصوص برنامه هسته ای ایران گفت: این گزارش اعلام کرد که ایران درحال گسترش برنامه هسته ای خود است به شکلی که هیچ هدف غیرنظامی ندارد.

معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ادامه داد: ما معتقدیم آژانس اتمی تلاش گسترده ای برای گفتگو با ایران در خصوص این مسایل باقی مانده در خصوص پادمان ها و تعهدات انجام داده است و ما خوشحالیم که ایران و آژانس در خصوص افزایش بازرسی ها در تاسیسات غنی سازی ایران به توافق رسیده اند.

وی مدعی شد، با این حال همکاری از سوی ایران به شکل قابل توجهی وجود ندارد و به خصوص انتظارات شورای حکام آژانس را که در ماه نوامبر اعلام شد، برآورده نمی کند. بنابراین ما همچنان از ایران می خواهیم تا با آژانس همکاری کند و به تعهدات خود بر اساس توافقات با آژانس عمل کند.

تابناک/