بازار کارت ملی اجاره‌ای در بورس خودرو داغ می‌شود؟

اقتصادسنج؛ الزام به داشتن کارت ملی و صاحب خودرو نبودن طی ۴ سال اخیر از یک سو و وجود کسانی که شرایط خرید خودرو را دارند اما پول آن را ندارند، می‌تواند بساط کارت‌ ملی‌ های اجاره‌ای در بورس را دوباره پهن کند.

در هفته‌های گذشته صف‌های طولانی برای عرضه خودرو در بورس کالا تشکیل شد. بر همین اساس قرار است یکشنبه هفته آینده ۱۲ هزار خودرو در بورس کالا عرضه شود.

در روز ۱۸ دی ماه ۴۰۰۰ دستگاه شاهین سفید به همراه ۲۰۰۰ دستگاه تارا، ۴۰۰۰ دستگاه خودرو پژو ۲۰۶ دستی و ۲۰۰۰ دستگاه خودرو پژو ۲۰۶ اتوماتیک در بورس کالا عرضه می‌شود.

بر اساس قانون خرید خودرو در بورس کالا، «هر کد ملی (خریداران حقیقی) صرفا مجاز به به ثبت سفارش بر روی یکی از کدهای عرضه شده در تاریخ عرضه و صرفا برای یک دستگاه خودرو هستند». معنی این جمله این است که در روز یکشنبه هفته آینده که ۴ مدل خودرو در بورس کالا عرضه می‌شود، هر فردی فقط می‌تواند برای یک خودرو درخواست خرید ثبت کند.

شاید برخی از متقاضیان خودرو تصور کنند که اگر خودرویی در روز بعد عرضه شد، می‌تواند درخواست خرید داشته باشند، اما اینطور نیست.

بر اساس قانون بورس، اشخاصی که در عرضه‌های قبلی در بورس کالا و همچنین از ابتدای سال ۹۸ از شرکت‌های خودروسازی موفق به خرید خودرو سواری شده‌اند نیز امکان ثبت سفارش خرید خودرو را ندارند.

چه کسانی می‌توانند خودرو بخرند؟

هر فرد دارای کارت ملی که بالای ۱۸ سال سن دارد و از سال ۹۸ تا کنون خودرویی به نام داشته یا دارد، نمی‌تواند از طریق بورس کالا صاحب خودرو شود. در واقع اصلی‌ترین شرط برای خرید خودرو بورسی، داشتن کارت ملی و نداشتن خودرو از ۴ سال قبل تا به امروز است.

با بورسی شدن خرید خودرو، میانگین قیمت خودرو چه در کارخانه و چه در بازار افزایش یافته است. در واقع کسانی که اندک امیدی به خرید خودرو از طریق قرعه کشی داشتند، با بورسی شدن این بازار همان امید را هم از دست داده‌اند.

یک خودرو بورسی حداقل ۳۵۰ میلیون تومان قیمت دارد. اگر فردی با حقوق کارگری ۶ میلیون تومانی بخواهد از بورس کالا خودرو بخرد، باید حقوق ۵۸ ماه خود را ذخیره کند. یعنی ۵ سال زمان می‌برد که این فرد صاحب خودرو شود آن هم در صورتی که طی این ۵ سال قیمت خودرو ثابت مانده باشد که تقریبا بعید است!

پراید از ۵ سال قبل تا به امروز، ۱۱۰۰ درصد (معادل ۲۴۳ میلیون تومان) رشد کرده اما حقوق وزارت کار از ۹۰۰ هزار تومان به ۶ میلیون تومان رسیده، یعنی ۵۶۶ درصد افزایش یافته است. طبق این گزاره‌ها یعنی با حذف قرعه کشی عملا گروهی از کسانی که شرایط خرید خودرو را داشتند، حذف شدند.

کارت ملی اجاره‌ ای به بورس می‌آید؟

الزام به داشتن کارت ملی و صاحب خودرو نبودن طی ۴ سال اخیر از یک سو و وجود کسانی که شرایط خرید خودرو را دارند اما پول آن را ندارند، می‌تواند بساط کارت‌ ملی‌های اجاره‌ای را دوباره پهن کند.

«اجاره کارت ملی برای خرید خودرو»، یعنی کسانی که سرمایه دارند از کارت ملی کسانی که پول ندارند استفاده کنند و خودرو بخرند. این اتفاق در بازار دلار نیز طی چند سال اخیر رخ داده است. در این معامله صاحب سرمایه از کارت ملی فرد دیگری استفاده می‌کند. در اینجا به صاحب کارت ملی اجاره یا بخشی از سود داده می‌شود.

در بازار ارز هر کارت ملی را بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان اجاره می‌دادند. از آنجایی که سود خرید خودرو از بورس کالا معمولا بیش از ۵۰ میلیون تومان است و در خودروهای گران‌قیمت چندصد میلیون تومان هم می‌شود، احتمالا پولی که به صاحب کارت ملی داده می‌شود خیلی بیشتر از بازار ارز است.

دولت برای هر فرد بالای ۱۸ سال که کارت ملی دارد سهمیه‌ی ۲۰۰۰ دلاری تعیین کرده است. یعنی هر فردی که این شرایط را داشته باشد می‌تواند سالانه ۲۰۰۰ دلار با نرخ دلار توافقی بخرد. دلار توافقی از بازار آزاد ارزان‌تر است و خریدار از خرید سهیمه خود سود می‌کند. سود دلار سهمیه‌ای در هر روی متفاوت است.