تحرکات مشکوک در منطقه؛ آمریکا و اسرائیل چه در سر دارند؟
دکتر مصطفی نجفی تحلیلگر و کارشناس روابط بین‌الملل نوشت؛در ساعات و روزهای اخیر، مجموعه‌ای از گزارش‌ها و اظهارات از منابع عراقی و منطقه‌ای از احتمال آغاز عملیات نظامی جدید با محوریت آمریکا و اسرائیل در...
اقتصادسنج| دکتر مصطفی نجفی تحلیلگر و کارشناس روابط بین‌الملل نوشت؛ در ساعات و روزهای اخیر، مجموعه‌ای از گزارش‌ها و اظهارات از منابع عراقی و منطقه‌ای از احتمال آغاز عملیات نظامی جدید با محوریت آمریکا و اسرائیل در خاورمیانه خبر می‌دهد؛ تحرکاتی که می‌تواند توازن شکننده امنیتی در مرزهای لبنان، سوریه، یمن و عراق را دستخوش تغییر کند.
۱. اطلاع مقام عراقی از عملیات قریب‌الوقوع
ثابت العباسی، وزیر دفاع عراق، اعلام کرده است که وزیر جنگ آمریکا به او اطلاع داده «عملیاتی نظامی در منطقه در شرف وقوع است» و هم‌زمان نسبت به دخالت گروه‌های عراقی هشدار داده است. این اظهارات در فضای سیاسی بغداد، نشانه‌ای از آماده‌سازی واشنگتن برای یک تحرک نظامی محدود و هدفمند تلقی می‌شود.
۲. نگرانی آمریکا از واکنش محور مقاومت
به‌نظر می‌رسد واشنگتن نگران است که در صورت آغاز هرگونه درگیری در لبنان یا ایران، گروه‌های مقاومت عراقی با حملات گسترده به پایگاه‌های آمریکا در عراق و سوریه وارد عمل شوند.
از همین رو، هشدارها و تماس‌های اخیر مقامات آمریکایی با بغداد را می‌توان تلاشی برای مهار واکنش محور مقاومت دانست.
ویژه آنکه پس از جنگ ۱۲روزه، ایران و گروه‌های هم‌پیمانش به جمع‌بندی رسیده‌اند که هر حمله جدید علیه ایران یا متحدانش باید با پاسخ هماهنگ و هم‌زمان روبه‌رو شود؛ هماهنگی‌هایی که اکنون به‌نظر می‌رسد در سطوح میدانی و اطلاعاتی نیز در حال شکل‌گیری است.
۳. هدف احتمالی: فشار بر حزب‌الله لبنان
شاخص‌های موجود نشان می‌دهد احتمال عملیات اسرائیلی با پشتیبانی آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله لبنان افزایش یافته است.
به‌نظر می‌رسد تل‌آویو در حال بررسی گزینه‌ای از عملیات زمینی محدود است، در حالی که واشنگتن تلاش می‌کند مانع ورود نیروهای عراقی و گروه‌های مقاومت دیگر به این درگیری احتمالی شود.
۴. سناریوی تقابل مستقیم ایران و اسرائیل
در کنار احتمال اقدام علیه حزب‌الله، سناریوی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل نیز همچنان مطرح است. اگرچه عده ای معتقدند که احتمال وقوع چنین درگیری‌ای در حال حاضر پایین‌تر است، اما در صورت حملات گسترده علیه حزب‌الله یا مواضع وابسته به ایران در عراق و سوریه، دامنه بحران می‌تواند به سطحی بسیار بزرگ‌تر گسترش یابد.
۵. مرحله پیش‌بحران و آرایش جدید نیروها
نشانه‌های میدانی و دیپلماتیک حاکی از آن است که منطقه در مرحله‌ای از پیش‌بحران قرار دارد؛ وضعیتی که در آن، هر اقدام تاکتیکی می‌تواند آغازگر بحرانی بزرگ‌تر باشد.
در این میان، آمریکا در پی کنترل واکنش‌ها است، در حالی که نیروهای مقاومت از عراق تا لبنان در وضعیت آماده‌باش کامل قرار دارند.
به‌نظر می‌رسد طرف‌های مختلف در آستانه تصمیم‌هایی قرار گرفته‌اند که می‌تواند معادلات امنیتی خاورمیانه را به‌طور بنیادین تغییر دهد.
۶. بُعد سیاسی: فشار برای تغییر موازنه در عراق
فراتر از ابعاد نظامی، تحرکات اخیر ممکن است کارکرد سیاسی نیز داشته باشند.
افزایش فشار روانی و امنیتی بر گروه‌های مقاومت در عراق می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای مهندسی فضای انتخاباتی آینده به‌کار رود.
واشنگتن و متحدانش تلاش دارند با اعمال این فشارها، نفوذ جریان‌های شیعی نزدیک به ایران را محدود کرده و زمینه را برای تقویت جریان‌های میانه‌رو یا غرب‌گرا فراهم کنند.
به‌این‌ترتیب، می‌توان تحولات اخیر را در چارچوب راهبرد دوگانه آمریکا و اسرائیل تحلیل کرد:
از یک‌سو، آماده‌سازی نظامی برای مهار محور مقاومت در لبنان، سوریه و حتی ایران؛
و از سوی دیگر، مدیریت سیاسی و انتخاباتی در عراق برای کاهش عمق نفوذ ایران و بازتعریف موازنه قدرت در بغداد.