اقتصادسنج | دور دوم فروش خودرو با مکانیزم بدون قرعه‌کشی در حالی از 20 اردیبهشت سال جاری آغاز شده که این دور تفاوت‌هایی با مرحله اول عرضه محصولات خودروسازان از مسیر سامانه یکپارچه خودرو دارد. این تفاوت‌ها سبب شده تا وضعیت حضور متقاضیان نیز در دو دور عرضه خودرویی صمت، متفاوت باشد.

شرایط متقاضیان ثبت‌نام در دور جدید فروش محصولات خودروسازان با ساز و کار نوبت‌دهی با شرایط متقاضیان دور اول فروش از مسیر سامانه یکپارچه قابل مقایسه نیست. متقاضیان دور اول این امکان را داشتند تا محصولات مورد نظر خود را از میان محصولات عرضه شده توسط 9 شرکت خودروساز انتخاب کنند. این در حالیست که تعداد شرکت‌های خودروساز حاضر در دور دوم فروش خودرویی صمت آب رفته و در حال حاضر چهار خودروساز یعنی سایپا به همراه کرمان موتور، مدیران خودرو و فردا موتور محصولات خود را پشت ویترین سامانه یکپارچه چیده‌اند.

البته این همه ماجرا نیست و شاهد هستیم که چهار شرکت حاضر در طرح پیش‌فروش با مکانیزم بدون قرعه‌کشی در دور اول فروش، محصولات بیشتری را در دسترس متقاضیان قرار داده بودند.

در بحث حضور شرکت‌های خودروساز در دور اول و دور دوم فروش محصولات خودروسازان با ساز و کار نوبت‌دهی، غیبت ایران خودرو در دور دوم را می‌توان مهمترین تفاوت میان این دو طرح فروش دانست. با توجه به اطلاعیه‌ای که خودروساز ساکن کیلومتر 14 جاده مخصوص منتشر کرد، به نظر می‌رسد باید حضور ایران‌خودرویی‌ها را در سایر طرح‌های فروشی که تا پایان سال جاری برگزار می‌شود، تمام‌شده تلقی کرد.

آبی‌های جاده مخصوص عدم حضور در دور جدید فروش خودرویی صمت را تکمیل ظرفیت عرضه در سال 1402 عنوان کردند. بخشی از این ظرفیت در سال گذشته با اجرای طرح‌های پیش‌فروش تکمیل شد و الباقی نیز در دور اول فروش خودرو با مکانیزم بدون قرعه کشی پُر شد. بنابراین در حالی که ایران خودرویی ها هنوز تحویل  محصولات عرضه شده در دور اول فروش خودرو با مکانیزم بدون قرعه کشی را آغاز نکردند اما آن دسته از متقاضیانی که توانستند محصولات ایران خودرو را در طرح پیش فروش برگزار شده با قیمت های کارخانه در اختیار بگیرند را می‌توان خریداران رستگار طرح فروش خودرویی صمت لقب داد.

البته خوشبختی این دسته از متقاضیان به اینجا ختم نمی‌شود، زیرا در دور دوم عرضه محصولات شرکت‌های خودروساز با مکانیزم قرعه‌کشی قرار است اطلاعات افرادی که شرکت می‌کنند بعد از اتمام طرح فروش به سامانه جامع تجارت منتقل شود و چنانچه آنها قصد داشته باشند خودروی تحویلی از مسیر سامانه یکپارچه را به فروش برسانند، مشمول پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه می‌شوند.

سیاست‌گذار خودرویی به دنبال این است تا از مسیر مالیات ستانی  از سود دریافتی متقاضیان که از فاصله قیمتی میان بازار و کارخانه حاصل می‌شود، به مدیریت بازار اقدام کند. مدیران صمت امیداور هستند این محدودیت تازه سبب شود تا خودروهای تولیدی با قیمت کارخانه به دست متقاضیان واقعی برسد و به نوعی متقاضیانی که به قصد سرمایه‌گذاری در این طرح فروش شرکت می‌کنند، از دور خارج شوند.

بنابراین تمام متقاضیانی که در دور اول فروش محصولات شرکت‌های خودروساز این امکان را پیدا کردند تا خودروی مورد نظر خود را خریداری کنند، این فرصت را دارند تا در صورت نیاز خودروی خود را بدون دغدغه پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه در بازار بفروشند.

این امتیاز با توجه به فاصله قیمتی میان بازار و کارخانه محصولات ایران خودرو برای خریداران محصولات این خودروساز شیرینی دوچندانی دارد.

بهتر بود سیاست‌گذار خودرویی این محدودیت را از دور اول فروش محصولات خودروسازان با مکانیزم نوبت‌دهی ایجاد می‌کرد تا شاید با باریک کردن مسیر ورودی کسانی که به قصد سرمایه‌گذاری در دور اول فروش خودرویی صمت شرکت می‌کنند، این امکان در دسترس متقاضیان واقعی محصولات ایران خودرو قرار گیرد که به خودروی مورد نظر خود راحت‌تر دسترسی داشته باشند.