انفجار خطوط لوله های گاز نورد استریم؛ استراتژی جنگ ترکیبی؟
پس از اینکه مقامات دانمارکی سه شنبه شب تایید کردند که گاز نورد استریم ۲ در حال نشت به دریای بالتیک (آبهای دانمارک) است، سوئد نیز تایید کرد که نورد استریم ۱ نیز به آب های سوئد نشت می کند. بعد از آن مشخص شد که هر دو خط لوله نورد استریم ۱ و ۲ که گاز روسیه را به اروپا می رساند منفجر و انتقال بطور کامل مختل شده است. از اولین ساعات افشای این خبر، گمانه زنی ها در خصوص تصادفی یا خرابکاری بودن این حادثه در جریان بوده است. عمده رسانه های اروپایی و خصوصا رسانه های آلمان تصادفی بودن این حادثه را رد کرده و معتقدند این اقدام یک خرابکاری آشکار بوده است. اندیشکده های اروپایی با طرح فرضیه جنگ ترکیبی معتقدند بیش از آنکه مقصر و متولی نشتی نورداستریم‌ها مهم باشد این نکته قابل توجه است که «ساختار انرژی اروپا آسیب‌پذیر است حتی زمانی که که اروپا بتواند از انرژی روسی مستقل شود». آنها معتقدند که متخصصان نظامی و امنیتی سال‌هاست نسبت به خطری تازه به نام «جنگ ترکیبی» هشدار می‌دهند.
به گزارس «اقتصاد سنج»؛ پس از اینکه مقامات دانمارکی سه شنبه شب تایید کردند که گاز نورد استریم ۲ در حال نشت به دریای بالتیک (آبهای دانمارک) است، سوئد نیز تایید کرد که نورد استریم ۱ نیز به آب های سوئد نشت می کند. بدین ترتیب مشخص شد که هر دو خط لوله نورد استریم ۱ و ۲ که گاز روسیه را به اروپا می رساند منفجر و انتقال بطور کامل مختل شده است. از اولین ساعات افشای این خبر، گمانه زنی ها در خصوص تصادفی یا خرابکاری بودن این حادثه در جریان بوده است. عمده رسانه های اروپایی و خصوصا رسانه های آلمان تصادفی بودن این حادثه را رد کرده و معتقدند این اقدام یک خرابکاری آشکار بوده است. در این راستا برخی فرضیه جنگ ترکیبی روسیه علیه اروپا را مطرح کرده اند که در آن تخریب زیرساخت های انرژی اروپا در آستانه زمستان ۲۰۲۲ بخشی از این استراتژی مطرح شده است.
واکنش های اروپایی: انگشت اتهام به سمت روسیه
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز چهارشنبه در بیانیه ای اعلام کرد که نشت گاز از خط لوله های نورد استریم ناشی از اقدامی عامدانه بوده است.به گزارش رویترز، بورل همچنین وعده داد که پس از این حادثه، اتحادیه اروپا محافظت از زیرساخت های بخش انرژی را افزایش خواهد داد و از “هر گونه تحقیقاتی که به روشن شدن چگونگی و چرایی” سانحه مذکور بیانجامد، حمایت خواهد کرد. جوزپ بورل، با اشاره به صدماتی که به خط لوله‌های نورداستریم وارد شده، گفت: «آمریکا از هر سرمایه‌گذاری و پشتیبانی برای ترمیم خسارت دریغ نمی‌کند.» او این اقدام را «گام مهمی در انعطاف‌پذیری امنیت انرژی جهان» خواند.
همچنین نشریه آلمانی اشپیگل فاش کرد که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) هفته ها پیش به آلمان هشدار داده بود که احتمال حمله به خطوط گاز در دریای بالتیک وجود دارد. اشپیگل به نقل از منابع آگاه نوشت که سیا تابستان امسال دولت آلمان را مطلع ساخته بود. برلین هم معتقد است که حمله به خطوط انتقال گاز نورد استریم ۱ و ۲ هدفمند بوده است. اشپیگل در خصوص نحوه حمله عنوان کرده که ممکن است با استفاده از زیردریایی یا غواصان کاملا آموزش دیده ویژه مورد حمله قرار گرفته باشند. این روزنامه در گزارش خود نوشته است که این اقدام عادی نیست و با توجه به اینکه لوله ها در عمق و کف دریا قراردارند برای انجام عملیات خرابکاری نیاز به فناوری، تجهیزات و افراد کاملا آموزش دیده بوده است. همچنین گفته شده است که میزان خسارت های وارده تا زمانیکه غواصان متخصص بتوانند به عمق دریا بروند مشخص نیست. هر چند مسئول سیاست خارجی اروپا با احتیاط در خصوص این مساله صحبت کرده، یا این حال سیاستمداران اروپایی به‌صراحت آن را «خرابکاری روسیه» می‌دانند. ماتئوش موراویسکی، نخست‌وزیر لهستان، روسیه را به عنوان مقصر معرفی کرده و رابرت هبک، وزیر اقتصاد آلمان، هم درباره انفجار در خط لوله‌های نورداستریم ۱ و ۲ گفت: «این حمله نشان می‌دهد هدف روسیه زیرساخت‌های اروپاست.» بعد از انتشار خبر این انفجار، غول گازی روسی، گازپروم، اختلاف نظرهای پرداخت حمل‌ونقل با اوکراین را روی میز گذاشت؛ امری که ظن کشورهای اروپایی را نسبت به اینکه متولی این «خرابکاری» روسیه است تقویت کرد.
در این راستا در گزارشی، تحلیلگران ING Research می‌گویند: «تحولی که می‌تواند تاثیر فوری‌تری بر عرضه گاز به اروپا داشته باشد، هشدار گازپروم بود مبنی بر اینکه روسیه می‌تواند شرکت نفت‌وگاز اوکراین را به دلیل کارشکنی تحریم کند.» دولتمردان سوئدی با اطمینان، آن را حمله‌ای از طرف روسیه برای تحت فشار قرار دادن اروپا در آغاز سرما می‌دانند. ان لینده، وزیر خارجه این کشور، گفت: «می‌توان به‌قطعیت این انفجارها را خرابکاری دانست.» همچنین به گفته رئیس کمیسیون اروپا، اورسولا فون‌در لاین، اگر ثابت شود انفجار خط لوله‌های نورداستریم ۱و ۲ «عمدی و خرابکاری» بوده است، «هر ضربه‌ای که زیرساخت‌های اروپا ببیند غیرقابل‌قبول خواهد بود» و نسبت به «پاسخی سخت و قاطع» هشدار داده است. همچنین با توجه به اینکه نشتی خط لوله گاز در دریای بالتیک و نزدیکی جزیره بورنهلم اتفاق افتاده است که درون مرزهای دانمارک قرار دارد، مته فردریکسن، نخست‌وزیر دانمارک، هم آن را حادثه ندانست و گفت: «قطع به یقین نشتی این لوله‌ها اقدامی خرابکارانه بوده و اتفاقی تصادفی نیست.» البته او نسبت به اینکه «نبود هیچ شواهدی مبنی بر اینکه چه کسی پشت این خرابکاری بوده» تاکید کرد. در همین رابطه مورتن بودسکو، وزیر دفاع این کشور، با نماینده ناتو جنرال جنز سولتنبرگ دیدار کرد و گفت: «شواهد نشان می‌دهد صدمه زدن و نشتی لوله‌های گاز عمدی بوده است.» همچنین، ارتش دانمارک تا شعاع یک‌کیلومتری منطقه آسیب‌دیده را عبورممنوع کرده است زیرا «احتمال آتش‌سوزی کشتی‌ها وجود دارد.» زلزله‌شناسان سوئدی هم مدعی‌اند روز دوشنبه انفجارهایی در دریای بالتیک رخ داده است و چندین کشور در حال پیگیری علل نشتی خط لوله‌های گاز نورداستریم هستند.
فرضیه نظامی- امنیتی اروپایی:
زیرساخت های انرژی اروپایی: بخشی از استراتژی جنگ ترکیبی
اندیشکده های اروپایی ناامن کردن و حتی از بین بردن زیر ساخت های انرژی اروپایی در آستانه زمستان ۲۰۲۲ را بخشی از جنگ ترکیبی روسیه علیه اروپا می دانند. نکته قابل‌توجه این است که حمله به خط لوله‌هایی صورت گرفته که عملا فعالیتی نداشتند. جریان خط لوله نورداستریم ۱ از زمان عملیات نظامی روسیه در اوکراین به بهانه تعمیرات متوقف شد و نورداستریم ۲ هم فعالیت نداشت؛ اما این دو خط لوله از زیرساخت‌های انرژی اروپا از شمال به مرکز این قاره محسوب می‌شوند و ارزش استراتژیک دارند. به گزارش نیویورک‌تایمز بیش از آنکه مقصر و متولی نشتی نورداستریم‌ها مهم باشد این نکته قابل توجه است که «ساختار انرژی اروپا آسیب‌پذیر است حتی زمانی که که اروپا بتواند از انرژی روسی مستقل شود». البته به گزارش اشپیگل، سرویس اطلاعاتی آمریکا (CIA) مدعی است در ژوئن نسبت به حمله به خطوط لوله نورداستریم به چند کشور اروپایی از جمله آلمان هشدار داده و احتمال وقوع حملاتی را به آنها گوشزد کرده است. متخصصان نظامی و امنیتی سال‌هاست نسبت به خطری تازه به نام «جنگ ترکیبی» هشدار می‌دهند.
در این راستا اقداماتی همچون «از بین بردن عملکرد نهادهای دموکراتیک، مختل کردن زندگی عادی، کاشت هرج‌ومرج و ایجاد عدم‌ثبات» گزاره‌هایی هستند که از منظر اروپا بخشی از «جنگ ترکیبی» روسیه علیه اروپاست که وارد فاز تازه و عملیاتی شده است. متز موراویکی، نخست‌وزیر لهستان، در مراسم افتتاحیه خط لوله بالتیک، که گاز نروژ را برای رساندن به تمامی اروپا به لهستان پمپ می‌کند، نشتی خطوط نورداستریم را اقدامی «برای بی‌ثباتی بیشتر» خواند و گفت: «ما نمی‌دانیم چه اتفاقی افتاده و هنوز از جزئیات خبر نداریم؛ اما می‌توان به‌وضوح دید که اقدامی خرابکارانه و عمدی بوده و بر مناسبات جنگ اوکراین نیز تاثیر خواهد گذاشت.» دیمیتری پسکوو، سخنگوی کاخ کرملین، در جمع خبرنگاران گفته خط لوله شماره یک نوراستریم ۲ در طول تنها یک روز دچار «خسارت بی‌سابقه‌ای» شده است. او در واکنش به این گزاره که اتحادیه اروپا انگشت اتهام را به سمت مسکو گرفته است، گفت: «در شرایط کنونی احتمال هر اتفاقی وجود دارد.» به ادعای پسکوو روسیه در پی تعمیرات خطوط نورداستریم ۱ و ۲ است و قصد آن امنیت انرژی برای «کل قاره سبز» است.
